محمدعلی شاکرمی
تشویق به ایجاد کسب و کارهای کوچک (Small Business) با سرمایه نه چندان زیاد توسط بخش خصوصی از سیاستهای دائمی و کلیدی دولتهای فدرال، استانی و شهری کانادا بوده و متناسب با آن نیزهر سال قوانین حمایتی بسیاری نیز تدوین و به مرحله اجرا در میآیند. از جمله این قوانین، برنامهها و مشوقهای مالیاتی برای آن دسته از صاحبان کسب و کار است که از بخشی از محل زندگیشان به عنوان دفتر کار و در جهت کسب درآمد استفاده میکنند.
براساس این قانون چنین افرادی مجاز به کسر قسمتی از هزینههای محل زندگی خود از درآمد حاصل از بیزینسشان میباشند (Tax Deduction) که این امر به کاهش درآمد قبل از وضع مالیاتشان منجر شده و در نتیجه سهم مالیات پرداختیشان کمتر میشود. مثلا فرض کنید دو نفر مهندس کامپیوتر که یکی برای یک شرکت به صورت کارمند کار میکند و حقوقبگیر است و دیگری در منزل کار میکند (یا بخش قابل توجهی از کارش در منزل است) در سال از این طریق ۶۰ هزار دلار درآمد ناخالص داشته باشند. فرد اول باید (تقریبا) برای تمامی این میزان درآمد براساس جدول محاسبه مالیات در استانی که در آن اقامت دارد مالیات بدهد اما فرد دوم ابتدا هزینههای مختلف مرتبط با کارش (ابزار، مکان، یوتیلیتی، نرمافزار، امکانات تماس و دسترسی به اینترنت و…) را از این رقم کم میکند (که به فرض ۳۰ هزار دلار میشود) و بعد برای مابقی رقم که حکم درآمد خالص را دارد مالیات میدهد. بدین ترتیب نه تنها به دلیل کاهش رقم درآمدی (از ۶۰ هزار دلار به ۳۰ هزار دلار در فرض مربوطه) مالیات کمتری پرداخت میکند بلکه به دلیل پلهای بودن محاسبه مالیات بر درآمد، با توجه به اینکه درآمد جدید وی (۳۰ هزار دلار) در پله پایینتری قرار میگیرد، درصد مالیاتی هم که باید پرداخت کند کاهش مییابد.
البته باید در نظر داشت که قوانین از این دست به منظور فرار مالیاتی وضع نشده و صرفا برای تشویق افراد کارآفرین به راهاندازی کسب و کار خودشان و ایجاد خوداشتغالی میباشند. در ادامه خواهیم دید که در صورت عدم رعایت شرایط قانونی این برنامه و سوءاستفاده از آن در جهت فرار مالیاتی اداره مالیات کانادا (Canada Revenue Agency) با خاطیان برخورد و آنها را مجبور به پرداخت جریمههای سنگین مینماید.
حال باید دید چه بخشی از فعالان اقتصادی واجد شرایط برخورداری از این بسته تشویقی مالیاتی هستند:
- کارمندان فروش کمیسیونیای که درآمدشان فقط از محل دریافت پورسانتهایی است که بابت فروش خدمات و یا محصولات کارفرمای خود بدست میآورند.
- افراد دارای کسب و کارهای کوچک که از خانهشان به عنوان دفتر کارشان نیز به حساب میآید.
- کارمندان حقوقبگیری که طبق توافق با کارفرمایشان مجبور به پرداخت تمام و یا بخشی از هزینههای مورد نیاز برای پیشبرد و انجام کارشان بوده و بدون پرداخت آنها قادر به کسب درآمد نیستند.
- صاحبان مهد کودکهای خصوصی در محل مسکونی که مشتریان، فرزندانشان را برای چند ساعت در روز به این خانهها میآورده تا از آنها نگهداری شود.
افراد و مشاغل ذکر شده در بالا فقط در صورتی حائز شرایط استفاده از این برنامه تشویقی مالیاتی میشوند که:
- محل زندگیشان در واقع دفتر اصلی کارشان برای کسب درآمد باشد.
- مشتریان و ارباب رجوعها را بطور معمول در خانه ملاقات نمایند.
- بیش از ۵۰ درصد از زمان کاریشان را در خانه بگذرانند.
حال با توجه به تمام موارد ذکر شده در فوق، هرکدام از اشخاص حقیقی و یا حقوقی مذکور در پایان هر سال مالی مجاز است نسبت به کسر هزینههای انجام شده زیر از محل درآمد، قبل از پرداخت مالیات شغل و یا کسب و کار خود اقدام نماید.
بخشی از هزینههای گرمایش و یا سرمایش منزل، تعمیر و نگهداری و یا شارژ ساختمان، حق بیمه ملک، هزینههای نظافت، مالیات بر مستغلات، هزینه بهره وام منزل دریافتی از بانک (در صورت دارا بودن مالکیت)، اجاره ماهیانه (در صورتیکه منزل مورد استفاده به عنوان دفتر کار، استیجاری باشد)، اینترنت، برق، گاز، آب، تلفن، هزینههای دفتری و لوازمالتحریر و همچنین برخی از هزینههای اتومبیل از جمله هزینههایی هستند که قادر به کاهش درآمد قابل مالیات بوده و با اظهارشان به اداره مالیات، فرد در دهکهای پایینتر درآمدی قرار گرفته و مشمول پرداخت نرخ های کمتر -و به احتمال زیاد مالیات کمتر- خواهد شد.
البته باید در نظر داشت که برای محاسبه دقیق نسبت و ضریب مربوطه کسورات، میبایست مساحت آن بخشی ازمحل زندگی که به عنوان دفتر کار استفاده میشود را به کل مساحت تقسیم نمود. حتی در صورتیکه بعضی اطاقها برای هر دو منظور سکونت و کسب و کار کاربرد دارد، میبایست میزان ساعتهایی که این اطاقها کاربری بیزینسی دارند را بر عدد ۲۴ تقسیم و نتیجه به دست آمده را در ضریب ذکر شده در فوق ضرب نمود.
در خاتمه این نکته قابل ذکراست که مشاوره با یک حسابدار رسمی در مرحله شروع هر کسب و کار و قبل از اظهار هرگونه هزینهای به دولت (به عنوان هزینههای محل زندگی به جهت کسب درآمد) به شدت توصیه میگردد.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید به وبسایت اداره مالیات کانادا www.cra-arc.gc.ca مراجعه نمایید.