نقش قومی، نژادی و مهاجرتی بر عوامل زورگویی (Bullying) به دیگران

تریسی جی. شر/ برگردان ساقی مطهری

مسئله زورگویی یا قلدری با کودکانی که به نظر متفاوت می‌رسند، توسط کودکان دیگر، مسئله تازه‌ای نیست. صرف نظر از اینکه در آمریکا زندگی می‌کنیم یا در ایران، کودکان بر اساس پیشینه مهاجرتی، قومی و نژادی‌شان هدف آزار و اذیت می‌باشند.

سارا بعنوان دختری از یک مادر آمریکایی و پدری ایرانی نیز با این واقعیت موافق است. او می‌گوید: «مشخصه و ویژگی‌های خاص، هرچه که باشند شما را در اقلیت قرار می‌دهند. این مشخصه‌ها همان‌هایی هستند که می‌توانند مورد تمسخر قرار گیرند و یا عجیب غریب و مرموز به نظر آیند، چرا که متفاوت هستند.»

تمرکز بر مسئله زورگویی قومی-نژادی همچنان مورد مطالعه و بررسی است اما تحقیقات، از برخی دلایل زورگویی که تمرکز بر این ویژگی‌ها و مشخصه‌های دانش‌آموزان دارد، پرده برداشته است.

رابطه مهاجرت و زورگویی

گزارشات متناوبی در مورد زورگویی دانش‌آموزان توسط هم‌سالان‌شان – چه آنهایی که اخیراً از یک کشور به کشور دیگر مهاجرت کرده‌اند و چه آنهایی که در کشور زادگاه‌شان ولی با والدینی مهاجر زندگی می‌نمایند- وجود دارد. به طور قابل توجه، کودکانی که در کشوری متفاوت از کشور مورد اقامتشان متولد شده‌اند بیشتر از سایر دانش‌آموزان مورد زورگویی و قلدری قرار گرفته‌اند که این گاهی اوقات از جانب گروه‌ها و یا گنگ‌هایی Gang است که دیگران را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهند.

رابطه قومیت، نژاد و زورگویی

نژاد عموماً دلالت بر مشخصه‌های فیزیکی و ظاهری مثل رنگ پوست دارد و به عنوان بخشی از تبار و دودمان فرد به حساب می‌آید (مانند آسیایی‌های چشم بادومی) و قومیت معمولا شامل عقاید فرهنگی و مذهبی است (مانند آمریکایی‌های چینی‌تبار). زورگویی بر اساس این عوامل بیشتر بین دانش‌آموزان با گروه‌های قومی و نژادی مختلف اتفاق می‌افتد. هر چند زورگویی قومی حتی بین گروه‌هایی با نژاد همسان نیز وجود داشته است.

ترکیب قومی و نژادی دانش‌آموزان هر مدرسه نیز می‌تواند در ایجاد مسئله زورگویی نقش داشته باشد. دانش‌آموزانی که از نظر نژادی در اقلیت به سر می‌برند نسبت به دیگر کودکان، بیشتر در معرض آزار و زورگویی‌های قومی نژادی قرار دارند.

اینکه کودک، بودن در گروه شبیه خود را ترجیح می‌دهد بخش عادی رشد وی محسوب می‌شود اما میزان عداوت نسبت به گروه‌های دیگر در بین کودکان متفاوت است. چند نکته کلیدی مانند توانایی یک کودک در درک احساسات و عقاید دیگر و اینکه چه میزان رقابت‌جویی و ستیزه‌گری را به‌طور مستقیم تجربه کرده باشد و یا معتقد باشد بین گروه‌های مختلف در مدرسه و کامیونیتی وجود دارد و همچنین داشتن عقاید تبعیض‌آمیز (مانند ترس بی‌دلیل از غریبه‌ها) که توسط افراد مهم وابسته به کودک قابل شناسایی هستند، همگی عواملی می‌باشند محتمل بر اینکه او دیگران را مورد زورگویی قرار می‌دهد.

تفاوت در مناسبت‌های اجتماعی، زبان، طرز لباس پوشیدن و انجام فرایض دینی می‌توانند نقش بسزایی در ایجاد تصویری عجیب و غریب و ضعیف از قربانی در ذهن فرد زورگو داشته باشد. این تفاوت‌ها می‌تواند به کمتر پذیرفته شدن کودک توسط هم‌سالانشان، داشتن دوستان کمتر غیر هم فرهنگ و داشتن حس تنهایی و ایزوله بودن بیانجامد.

درد ناشی از تجربه مهاجرت از یک طرف و تحت زورگویی واقع شدن از طرف دیگر، می‌تواند دانش‌آموزان را به این جهت سوق دهد که آنها به جای علنی ساختن مسئله، خود تصمیم به محافظت از خویش بگیرند که در بعضی مواقع به بروز رفتارهای زورگویانه نسبت به دیگران توسط همین کودکان می‌انجامد.

چگونه می‌توان زورگویی (Bullying) را در مدارس کاهش داد؟

تنش و کشمکش در مورد مسائل نژادی، قومی و مهاجرتی می‌تواند به خشونت و آزار و اذیت در مدارس ختم شود و آنجا را تبدیل به یک محیط آموزشی ناامن نماید. شما با دنباله‌روی از نکات زیر می‌توانید این مشکل را بهبود بخشید:

· برنامه‌های منع زورگویی

با مدرسه فرزندتان تماس بگیرید و در مورد شیوه‌هایی که بر علیه زورگویی Anti- Bullying به کار می‌گیرند و این که مدرسه از چه میزان تنوع نژادی برخوردار است، سئوال نمایید. آیا پژوهش و تحقیقی دال بر سودمندی و تاثیر مثبت برنامه‌هایشان دارند؟ برنامه‌های منع زورگویی زمانی موثر خواهند بود که به صورت مداوم صورت پذیرد و به وسیله تحقیقاتی که حاکی از تلاش‌های مداوم آنها و اثر مثبت به‌کارگیری این برنامه‌ها در زمان‌های گذشته داشته، تضمین می‌گردد.

· آیین‌نامه‌های انضباطی

مطمئن شوید که آیین‌نامه‌های انضباطی تدوین شده از همه افراد در مقابل انواع مختلف زورگویی (نژادی، قومی، مهاجرتی و غیره) حمایت کرده و لیستی مشروح از آنها که نشان‌دهنده غیر قابل پذیرش بودن آنها می‌باشد نیز تهیه گردد. آیین‌نامه‌های انضباطی اغلب تعداد کمی از شایع‌ترین انواع زورگویی را شامل می‌شود که در این صورت دانش‌آموزان ممکن است از انواع نادرست دیگر آن اطلاعی نداشته باشند.

· ثبت اتفاقات

یادداشتی از موارد زورگویی‌هایی که با هدف تفاوت‌های قومی نژادی و یا مهاجرتی انجام شده را تهیه نمایید، در این صورت می‌توانید شدت و حدت این مسئله را در مدرسه مورد نظرتان ارزیابی نمایید. به محض اینکه اطلاعات کافی را کسب نمودید، آن را در اختیار قسمت اداری یا هیئت مدیره مدرسه قرار دهید تا ایجاد تغییرات توسط آنان را تسهیل نمایید. ارائه نمونه‌های واقعی به مدیریت مدرسه این امکان را فراهم می‌آورد که مسئله موجود، از سوی آنها با توجه بیشتری دنبال شود.

· گزارش دادن

مطمئن شوید که یک فرد بزرگسال که لااقل درکی از فرهنگ‌های گوناگون دارد و دانش‌آموزان می‌توانند مسایل‌شان را با وی در میان گذارند در حیاط مدرسه حضور دارد. وجود یک بزرگسال قابل اعتماد می‌تواند به بچه‌ها شجاعت دهد تا زورگویی‌های اتفاق افتاده را مخصوصا اگر باور کنند که به دریافت کمک منجر خواهد شد، گزارش دهند.

· جمع‌آوری اطلاعات

برگزاری جلسات نظرسنجی و افکارسنجی از دانش‌آموزان می‌تواند به همه‌گیر شدن موضوع در خصوص تضادهای داخلی بین دانش‌آموزان و یافتن راه‌حل‌های احتمالی برای حل مشکل زورگویی کمک نماید. بزرگ کردن مسئله به دانش‌آموزان این اطمینان را خواهد داد که مدرسه‌شان از مشکل باخبر بوده و در حال رفع آن می‌باشد.

· همه افراد را بسیج نمایید

معلمان، والدین و روسای کامیونیتی‌ها را تشویق نمایید که دست به دست هم داده و روی حل مسائل مربوط به زورگویی تلاش نمایند. هر چه تعداد راه‌حل‌های پیشنهادی بیشتر باشد، شانس بیشتری را به گروه در جهت یافتن راه‌حل موثر علیه زورگویی‌های قومی، نژادی و مهاجرتی خواهد داد.

چنانچه کودکان احساس نمایند که به خاطر میراث فرهنگی‌شان مطرود شده‌اند، اغلب دچار خشم و صدمه شده و در نهایت به بروز مشکلات رفتاری در آنها می‌انجامد، پس در اینجاست که آنها برای تامین حفاظت و بهزیستی احتیاج به یک وکیل مدافع خواهند داشت. پس پای از بین بردن زورگویی‌های نفرت‌آفرین بایستید. با اینکار نه تنها بر روی این دسته از کودکان، بلکه به طور کلی بر روی طیف وسیعی از دانش‌آموزان تاثیر بسیار مثبت خواهید گذارد.