گاهی زندگی در یک مکان خاص میتواند شانس خوشبختی و کسب آرامش بیشتر را افزایش دهد. مقایسه روزنامه تورنتواستار از وضعیت دو زوج با شرایط بسیار مشابه که یکی در انتاریو و دیگری در کبک زندگی میکند و هر دو با مسئلهای واحد روبرو بودند مصداق همین موضوع است.
دو زن به نامهای کترین ویلیام و کارلی وینر به ترتیب از دو استان کبک و انتاریو، مبارزه خود علیه مشکل ناباروری را، که از هر نظر نیز مشابه با دیگری بود، تقریبا از یک زمان آغاز نمودند.
هر دوی آنها در اوایل سی سالگی بودند و نمیتوانستند باردار شوند. همسران هر دوی آنها به مشکل ضعف اسپرم دچار بودند. هر دوی آنها برای باروری و لقاح خود به کمک نیاز داشتند. و هر دو نیز نمیدانستند که پول مورد نیاز برای این کار را باید از کجا تامین کنند.
اما سال گذشته مسیر سرگذشت کاملا مشابه این دو نفر به طرزی باورنکردنی از هم جدا شد. بیشترین تفاوت هم به دلیل جایی بود که هر یک از این دو نفر در آن زندگی میکردند و فاصلهای که خطی به نام مرز استانی میان آنها ایجاد کرده بود.
در ماه اگست سال گذشته، خانم ویلیامز جزو نخستین کسانی بود که تحت پوشش درمان تحت بیمه VIF یا بارداری از طریق لقاح خارج از رحم قرار گرفتند- درمانی که در استان کبک بیمه همه هزینههای آن را تقبل میکند. در حال حاضر در استان کبک برای زوجهای متقاضی، تا سه دوره لقاح کاملا تحت پوشش بیمه است. از آنجایی که ممکن است این سه دوره موفقیتآمیز نباشد و روند درمان نیاز به تکرار داشته باشد، در صورتی که زوجین تمایل به ادامه درمان داشته باشند هزینههای بعدی کسر از مالیات خواهند شد.
خانم ویلیامز جزو معدود افراد خوششانسی بود که در نخستین مرتبه درمان باردار شد و در بهار فرزندی سالم با وزن ۳ کیلوگرم به دنیا آورد. او در یک گفتگوی تلفنی در حالی که فرزندش را درآغوش داشت و سعی داشت تا گریههای او را آرام کند، با صراحت گفت: «بدون این برنامه من الان آن-سوفی (نام کودک تاره متولد شده) را نداشتم.»
اما زوج دیگر یعنی خانم کارلی وینر و شوهرش در شهر تورنتو به سختی توانستند دو نفری پول مورد نیاز را برای دو نوبت درمان تحریک تخمدان و IVF و یک نوبت استفاده از جنین منجمد فراهم کنند. برای این سه نوبت درمان آنها بیش از ۲۵ هزار دلار هزینه پرداخت کردند. در پایان نیز تنها نتیجهای که عایدشان شد، اندوه و دلشکستگی بود. این زوج که دیگر نمیتوانند برای ادامه درمان پول فراهم کنند، همچنان با مشکل بیفرزندی دست به گریبان هستند.
یک سال پیش تقریبا در همین روزها، کبک تنها استان کانادا شد که کاملا هزینههای VIF را مورد پوشش بیمه قرار داد. تا به امروز بیش از ۴ هزار نوبت درمان VIF در مورد متقاضیان انجام شده که به ۹۰۰ مورد بارداری انجامیده است. این برنامه درهای امید را به روی بیمارانی چون ویلیامز، که در غیر این صورت به هیچ عنوان امکان پرداخت هزینههای این کار را نداشتند، گشوده است.
اما برای انتاریوییها که در آن هر نوبت درمان VIF بیش از ۱۰ هزار دلار هزینه دارد، خیلی دشوار است که درک کنند چرا باید شرایط ارائه درمان از یک استان به استان دیگر تا این حد تفاوت داشته باشد.
خانم وینر که خود در استان کبک متولد شده اما چند سال پیش به استان انتاریو نقل مکان کرده، در اینباره میگوید: «من با حسرت به جایی که در آن به دنیا آمدهام نگاه میکنم.» البته او میداند که حتی اگر آنجا هم بود معنایش این نبود که حتما بچهدار میشد اما حداقل دیگر این همه فشار مالی را تحمل نمیکرد.
مشکل ضعف اسپرمهای همسر او به سرطانی بازمیگردد که وی در دوران کودکی به آن دچار شد و درمانهایی که بدن او را تحت تاثیر قرار داد. این زوج وقتی میبینند که دولت استانی خیلی از درمانها را تحت پوشش بیمه و به صورت رایگان انجام میدهد، از خود میپرسند که چرا دولت هزینههای درمان این مشکل را تقبل نمیکند. خانم وینر میگوید:«ای کاش انتاریو هم میتوانست مثل کبک هزینههای این درمان را تحت بیمه قرار دهد.»
چند سال پیش این طور به نظر رسید که انتاریو هم میخواهد این کار را بکند. در سال ۲۰۰۹ یک هیئت دولتی پیشنهاد کرد که برای خانمهای زیر ۴۲ سال تا سه نوبت درمان نازایی تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. آقای دالتون مکگینتی هم که در انتخابات قبلی شعار حمایت از درمان ناباروری زوجهای انتاریویی را سر داده بود، نشان داد که دولت میخواهد به این افراد کمک مالی کند و به آنها وام بدهد. اما بعد از انتخابات هیچ قدمی در این زمینه برداشته نشد تا این که گزارش این هیئت منتشر شد که به قول برخی از کارشناسان آن میتوانست باعث صرفهجویی در میلیونها دلار شود.
بر اساس این گزارش، اگر استان انتاریو درمان IVF را تحت پوشش بیمه قرار دهد، این کار میتواند طی ۱۰ سال با توجه به جلوگیری از بارداریهای چندقلویی که به دلیل درمانهای خصوصی IVF اتفاق میافتد، از هزینهای اضافی معادل ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار برای دولت کم کند. در حالی که چندقلوزایی فقط در ۲ درصد از بارداریهای طبیعی اتفاق میافتد، اما در بارداریهای تلقیحی انجام شده به روش IVF در سال ۲۰۰۹، این میزان به سی درصد یا یک مورد از هر سه مورد درمانی رسیده است.
این دوقلوها یا سه قلوها ۱۷ بار احتمال بیشتری دارد که نارس به دنیا بیایند و به این ترتیب نیاز به استفاده از مراقبتهای دوران نوزادی و دیگر مراقبتهای خاص در طول زندگی خود داشته باشند که همه اینها یعنی هزینه بیشتر برای سیستم بهداشت.
علت این امر چیست؟ معمولا بیماران میخواهند بیش از یک مورد جنین فریز شده به رحم آنها منتقل شود تا شانس بارداریاشان افزایش پیدا کند.
دکتر فرانکو بیسونت، مدیر کلینیک ناباروری OVO در مونترال میگوید: «این بیماران به ما میگویند که دکتر این آخرین شانس من است پس اگر شما میگویید که من میتوانم دوقلو داشته باشم این کار را بکنید چون دیگر نمیتوانم از پس هزینههای بارداری مجدد بربیایم.»
یکی از اهداف استان کبک کاستن از تعداد بارداریهای چندقلو است. یکی از شرایط استان برای تحت پوشش قرار دادن درمان IVF این است که در بیشتر موارد فقط یک جنین منجمد در رحم بیمار قرار داده شود. بر اساس گزارش ارائه شده توسط انجمن ناباروری و آندرولوژی این کار کاملا موثر واقع شده و در در کمتر از یک سال تعداد بارداریهای چندقلو به این روش از ۲۷ درصد به ۵ درصد کاهش پیدا کرده است.
البته این موضوع مشکلاتی را هم به همراه داشته است. کلینیکها مملو از کسانی شدهاند که میخواهند بچهدار شوند و برخی از آنها ماههاست که در نوبت درمان ماندهاند. از آنجایی که برای پزشکان درگیر در این کار سقف پرداختی مشخصی در نظر گرفته شده، برخی از کلینیکها با مشکل بالا بودن تعداد بیماران مواجهند.
البته سوالاتی هم مطرح شده است مبنی بر این که دولت استانی چقدر از پول مردم را صرف درمان ناباروری میکند؟ بر اساس تخمین La Press در ماه گذشته، بعد از اجرای برنامه ناباروری دولتی در کبک، بیزینس کلینیکهای ناباروری رونق زیادی گرفته است به حدی که در یکی از این کلینیکها درآمد سال گذشته کلینیک تا۲۰۰ درصد افزایش داشته است. منتقدان ازدولت استانی خواستهاند تا برای جلوگیری از افزایش تعداد بارداریهای چند قلو قانونی وضع کند که قرار دادن چند تخمک بارور شده در رحم بیمار را به طور همزمان ممنوع نماید.
به گفته یکی از کارشناسان، دستاوردهای این برنامه جدید باید دیگر استانها را نیز به تغییر روش در این زمینه تشویق کند که یکی از این استانها، استان انتاریو است. البته با توجه به چالشی که در حال حاضر انتاریو برای برطرف ساختن مشکلات اقتصادی خود در پیش روی دارد، بعید به نظر میرسد که به زودی توجهی به این موضوع نشان دهد.
خانم دب ماتیو، وزیر بهداشت استان انتاریو، معتقد است که موضوع سرمایهگذاری برای درمان IVF از نظر مالی موضوع پیچیدهای است زیرا همه هزینهها و نتایج این طرح تخمینی است. او میگوید:«ما واقعا دوست داریم به انتاریوییها کمک کنیم تا خانوادهای را که دوست دارند داشته باشند. اما موضوع مهم در حال حاضر و از نظر هر حزبی که بر سر کار باشد، موضوع مالی است.»
برای خانم وینر این گفته به معنای این است که نمیتوان حداقل در کوتاه مدت امید زیادی به درمان مجانی داشت. او و همسرش در حال حاضر به فرزندخواندگی فکر میکنند که آن هم یک روند پرهزینه و زمانبر است. قطعا اگر موضوع هزینه در میان نبود، آنها به درمان IVF ادامه میدادند.
در حالی که خانم وینر هنوز هم برای داشتن خانواده در تلاش است، خانم ویلیامز و همسرش میتوانند هر وقت که بخواهند برای آن-سوفی به فکر یک خواهر یا برادر دیگر هم باشند. بر اساس قوانین استان کبک، این مادر کبکی هنوز هم امکان استفاده از سه نوبت درمانی رایگان IVF دیگر را دارد.
دو استان، یک فرزند:
انتاریو
نام: کارلی وینر
شهر: تورنتو
سن: ۳۲
شغل: مدیر دفتری یک شرکت تولید برنامه تلویزیونی
مشکل ناباروری: عامل مذکر (کمی تعداد اسپرم و پایین بودن کیفیت آن)
درمان: دو نوبت IVF به همراه هورمون درمانی، و یک نوبت IVF با استفاده از جنین منجمد
هزینه: ۲۵ هزار و ۲۵۰ دلار
کبک
نام: کترین ویلیامز
شهر: مونترال
سن: ۳۱
شغل: توزیعکننده امکانات در پلیس مونترال
مشکل ناباروری: عامل مذکر (کمی تعداد اسپرم و پایین بودن کیفیت آن)
درمان: یک نوبت IVF به همراه دارو درمانی برای تحریک تخمکگذاری
هزینه: حدود ۱ هزار و ۲۵۰ دلار برای انجام آزمایشها و تهیه داروهایی که تحت پوشش بیمه استانی نیستند