انواع مشاغل رگولیتد: تخصصی و فنی-حرفه‌ای

بازار کار — 28 می 2012

در نوشتار مرتبط قبلی (پرنیان شماره ۵، ژانویه ۲۰۱۲، صفحه ۱۴) به معرفی کلی مفهوم رگولیتد بودن یک شغل و دلیل اهمیت این نوع رشته‌ها و ساختارهای قانونی ارائه‌دهنده آن پرداختیم. در این قسمت بیشتر بر روی موضوع تفکیک مشاغل رگولیتد و خصوصا مشاغل فنی-حرفه‌ای تمرکز یافته‌ایم.

آیا مشاغل رگولیتد از نظر سطح تخصص با هم تفاوت دارند؟ چند دسته مشاغل رگولیتد داریم؟

مشاغل رگولیتد را معمولا به دو دسته کلی تقسیم می‌کنند: مشاغل تخصصی professions و مشاغل فنی-حرفه‌ای trades (نظیر برق‌کاری، لوله‌کشی یا آرایشگری).

مشاغل گروه اول نظیر پزشکی، پرستاری، مهندسی، تدریس و نظایر اینها، مشاغلی هستند که دریافت یک مدرک تحصیلی از کالج یا دانشگاه در آن شرط است. یعنی فرد متقاضی نیازمند به گذراندن دوره‌های آکادمیک معمولا بین ۲ تا ۱۰ سال (و حتی بیشتر) بوده تا از نظر میزان دانش آن رشته به حدی برسد که بتواند در آن زمینه مشغول بکار شود. اما در گروه دوم، دانش آکادمیک شرط ضروری نیست و فرد ممکن است با کارآموزی زیردست فردی که در این رشته تجربه، تخصص و مجوز دارد آن را فرابگیرد. در واقع، در این گروه تجربه، مقدم بر دانش آکادمیک است. معمولا دریافت مجوز کاری در گروه دوم بسیار ساده‌تر و سریع‌تر از گروه اول است.

در میان گروه اول یعنی مشاغل تخصصی هم یک تفکیک کلی و مهم انجام می‌شود: مشاغل مربوط به گروه بهداشت و درمان و مشاغل غیر مرتبط با بهداشت و درمان. مشخصا در گروه اول، انواع شاخه‌های پزشکی، پرستاری، دندان‌پزشکی، داروسازی و نظایر اینها دسته‌بندی می‌شوند. اما در گروه دوم رشته‌هایی چون حسابداری، تدریس، وکالت، مهندسی و نظایر اینها قرار می‌گیرند. معمولا حساسیت روی رشته‌های گروه بهداشت و درمان از نظر نیاز به داشتن مجوز شغلی، بسیار بالاتر و مجازات‌های درآمدزایی فاقد مجوز در این گروه خیلی بیشتر است. دریافت مجوز در آنها نیز معمولا پروسه دقیق‌تر و طولانی‌تری را نیازمند است.

آیا رشته‌های رگولیتد توصیه‌ای و غیراجباری هم داریم؟

در واقع، این رشته‌ها دیگر رگولیتد نیستند. رگولیتد بودن به معنای اجبار در دریافت مجوز کاری است. اما رشته‌هایی هستند که ثبت‌نام در نهاد رسمی مربوط به آنها و رعایت مقررات و استانداردهای مربوط به آنها توصیه شده است. با دریافت گواهی‌نامه‌های مربوطه از طریق این نهادها و سازمان‌ها، فرد به بازار کار نشان می‌دهد در میان متقاضیان این رشته کاری، فرد متخصص‌تر و آگاه‌تری‌ست و به جزییات رشته شغلی خود اشراف بیشتری دارد اما اگر هم این کار را نکند می‌تواند در بازار کار مشغول به کار شود. از سوی دیگر اینکه اسم فرد در دایرکتوری آن نهاد یا انجمن ثبت شود می‌تواند به کاریابی وی کمک کند چون بسیاری از این نوع مشاغل به صورت قراردادی هستند و مشتریان برای یافتن فرد مورد نظر قبل از هر چیز، فهرست این انجمن‌های تخصصی را مرور می‌کنند و یا با آنها مشورت می‌کنند.

یک حسن دیگر اینکه عضو یک انجمن از این نوع باشید این است که اگر در آینده مجلس استان تصمیم بگیرد این رشته را رگولیتد اعلام کند، معمولا اعضا سابق آن انجمن یا نهاد به طور اتوماتیک عضو نهاد رسمی جدید شده و در واقع، مجوز کاری را دریافت می‌کنند.

آیا دانستن زبان برای مشاغل رگولیتد یک ضرورت است؟

دانستن سطحی از زبان برای موفقیت در بازار کار کانادا چه آن رشته رگولیتد باشد و چه نباشد یک ضرورت است. مگر اینکه فرد بخواهد همه خدمات خود را تنها به اعضا کامیونیتی هم‌زبان خود ارائه بدهد که در این صورت حوزه درآمدزایی خود را بسیار محدود و پرمخاطره خواهد کرد. فراتر از این بحث، میزان الزام به داشتن سطح خاصی از مهارت‌های زبانی بسته به رشته شغلی و شرایط قانونی استان تفاوت دارد.

در برخی (و نه همه) مشاغل رگولیتد خصوصا مشاغل از نوع تخصصی profession، ارائه نمره زبان یک شرط اساسی برای دریافت تقاضای مجوز است یعنی فرد باید در زمان ارائه مدارک یا مدت زمان مشخصی بعد از تحویل مدارک، نمره زبان هم ارسال کند. معمولا در کبک، تسلط به سطحی از زبان فرانسه شرط دریافت مجوز است.

برای تعدادی از رشته‌ها (خصوصا در مورد مشاغل فنی-حرفه‌ای‌)، ارائه نمره زبان شرط نیست اما چون در تقریبا همه این نوع رشته‌ها، متقاضی برای دریافت مجوز نهایتا باید در آزمونی شرکت کند و لاجرم قادر به درک پرسش‌ها و توان پاسخ‌گویی به آنها باشد، عدم آشنایی کافی با زبان، عملا به مردودی فرد منجر خواهد شد و چون شرکت در این آزمون‌ها معمولا به ۲ یا ۳ نوبت محدود شده است، اگر فرد به دلیل ضعف زبان، چند نوبت مردود شود شانس شرکت در آزمون و دریافت مجوز را از دست خواهد داد و موظف است در کلاس‌ها یا دوره‌های دیگری شرکت کند که به دانش زبان بیشتری نیازمند هستند.

البته در برخی آزمون‌ها به فرد اجازه داده می‌شود تا در صورت عدم تسلط کافی به زبان آزمون، مترجم غیرمتخصص در آن رشته همراه بیاورد تا تنها در درک پرسش‌ها به وی کمک کند. اگر چه در این نوع آزمون‌ها شرایط متقاضی اندکی اسان‌تر به نظر می‌رسد اما فردی که به حداقل‌های زبانی در رشته خودش مسلط نشده باشد نباید انتظار پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در زمینه کاری خود داشته باشد و همین فقدان آگاهی در اینده به صورت مانع بزرگی در موفقیت عمل خواهد کرد.

یادآوری می‌شود که آزمون‌های دریافت مجوز در میان رشته‌های فنی-حرفه‌ای معمولا بسیار آسان هستند و برای کسانی که در این زمینه تجربه و سابقه کار دارند قبولی در آنها با اندکی مطالعه و تلاش، بسیار در دسترس است. از این جهت توصیه می‌شود که افراد در مورد مهارت‌های زبانی خود دقت و توجه داشته باشند تا بدون دردسر بتوانند در آزمون یا آزمون‌های مرتبط، موفق باشند.

ادامه دارد…