نشاط تهرانی
افراد در جامعه با هر ویژگی جسمی و روانی از حقوق مشخص شهروندی برخوردارند. افراد کمتوان جدا از سایر افراد جامعه نبوده و به صرف داشتن نقصی در بدن از این گردونه خارج نمیشوند. فرد کمتوان به دلیل محدودیت عملکرد جسمی، ذهنی و یا حسی که به صورت بلندمدت دارد برای زندگی نیاز دارد از امکانات خاصی استفاده کند. جامعه موظف است حقوق شهروندی را برای داشتن زندگی شایسته به وی اعطا نماید.
در کشور کانادا به توانمند ساختن معلولان برای تصمیمگیری و دادن فرصت زندگی بسیار تاکید شده است. همچنین تلاش شده است تا با ایجاد تغییرات مورد نیاز کمتوانان در جامعه از جمله ایجاد و تقویت نگرش مثبت جامعه نسبت به معلولان، تغییر نگرش معلولان نسبت به خود و تقویت اعتماد به نفس آنها، ارزش دادن به کیفیت زندگی کسانی که با نوعی اختلال مواجه هستند، حمایت اجتماعی برای استفاده از امکانات عمومی جامعه، در اختیار قرار دادن امکانات اضافی و بالا بردن سطح اطلاعات عمومی معلولان نسبت به نوع معلولیتشان و هم چنین آگاهی دادن به عموم مردم نسبت به معلولیت برای پذیرش معلول به عنوان یک انسان با توانایی منحصر به فرد و خاص شرایط زندگی عادی در جامعه را برای افراد کمتوان فراهم کنند. مسئله دیگری که بسیار به آن توجه میشود بهبود بخشیدن به امکانات فیزیکی موجود در مکانهای عمومی مانند بالابرها و گذرگاههای خاص و نشانگرهای صوتی بر سر چهارراهها و غیره است که افراد کمتوان را از انزوا و گوشهنشینی و دوری از فعالیتهای عمومی و اجتماعی بازمیدارد.
از طرف دیگر کمکهای متفاوت دولتی در استانهای مختلف کانادا در اختیار افراد کمتوان قرار میگیرد. در استان کبک سازمان تامین اجتماعی یا(RRQ) Régie des Rentes Quebec مسئول تحت پوشش قراردادن افراد معلول است و در این زمینه اقدامات لازم را انجام میدهد.
در کبک کمکهای دولتی که به افراد کمتوان اختصاص مییابد بسته به شرایط فرد متفاوت است و در زیرگروههای مختلفی طبقهبندی میشود از جمله:
– افراد کمتوان جسمی و حرکتی
– افراد کمتوان ذهنی
– کمتوانی مادرزادی
– کمتوانی دائمی
– کمتوانی موقتی
– کمتوانی بر اثر تصادف
– کمتوانی در حین کار
– کودکان کمتوان
– سالمندان کمتوان
همچنین در برنامههای مختلف کمک به افراد کمتوان خانوادهها نیز مورد توجه قرار میگیرند. به عنوان مثال والدینی که فرزند معلول حرکتی یا ذهنی دارند تحت پوشش کمک دولت قرار میگیرند که البته این کمکها تا سن ۱۸ سالگی فرزند ادامه خواهد داشت. همین طور فرزندانی که والدینشان به طور موقت یا دائمی دچار معلولیت هستند کمکهای دولتی را به شکلهای مختلف دریافت میکنند. این کمکها به فرزندان معلولان تا بعد از فوت والدین نیز ادامه خواهد یافت.
سازمان تامین اجتماعی کبک تعریف خاص خود را از معلولیت ارائه میدهد که ممکن است با تعریفی که توسط شرکتهای بیمه ارائه میشود متفاوت باشد. به همین دلیل افراد برای احراز معلولیت و برخورداری از کمکهای دولتی باید به این سازمان مراجعه کنند و تحت نظر متخصصان این سازمان قراربگیرد تا میزان و نوع کمتوانی آنها، تاثیری که این کمتوانی بر کیفیت زندگی شخص و اطرافیانش میگذارد و طول زمانی که شخص و خانواده درگیر این مشکل هستند مشخص شود و متعاقبا میزان کمکهای دولتی که به آنها اختصاص مییابد تعیین گردد.
برای این که فردی معلول شناخته شده و تحت پوشش کمکهای دولتی قرارگیرد باید از سه شرط برخوردار باشد:
– معلولیت باید تحت تشخیص متخصص و پزشک سازمان تامین اجتماعی دائمی و غیرقابل بهبود باشد. معلولیت وقتی شدید محسوب میشود که امکان داشتن شغل تماموقت را از فرد بگیرد. اگر شرایط سلامتی فرد به حدی باشد که با محدودیتهایی مواجه باشد اما بتواند دست کم در سال ۱۴۵۵۴ دلار درآمد داشته باشد معلولیت او شدید محسوب نمیشود.
– سن فرد باید کمتر از ۶۵ سال باشد و در زمره سالمندان محسوب نشود.
– فرد معلول نباید تحت پوشش هیچ یک از سازمانهای ارائهدهنده کمکهای دولتی مانند بیمه بیکاری، کمک هزینههای رفاهی و از این دست باشد.
میزان کمکی که به فرد معلول تعلق میگیرد متفاوت و بین ۴۳۵ تا ۱۲۱۲ دلار در ماه است. همان طور که گفته شد برای افراد کمتوانی که دارای فرزند هستند مبلغی برای فرزندان نیز در نظر گرفته میشود. این مبلغ برای هر یک از فرزندان زیر ۱۸ سال ۷۳ دلار در نظر گرفته شده است.
کارافتادگی در دوران سالمندی به عنوان معلولیت محسوب نمیشود و در این موارد شخص تحت پوشش سازمان بازنشستگی قرارمیگیرد و مراحل خاص خود را برای دریافت کمکهای دولتی طی میکند. از طرف دیگر معلولیتهایی که به طور موقت و در محل کار فرد به آن دچار میشود همچنین معلولیتهای ناشی از تصادف اتومبیل نیز تحت پوشش سازمانها و نهادهای دیگری قرار میگیرد.
افرادی که میخواهند تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی قرارگیرند و از کمکهای دولتی بهره بگیرند باید فرمهای خاصی را که در وب سایت این سازمان موجود است پر کنند. از طرف دیگر دکتر معالج فرد باید گزارش وضعیت پزشکی و شرایط فرد کمتوان را برای سازمان ارسال کند. در مرحله بعد با فرد معلول تماس حاصل میشود تا در جلسات مشاوره و معاینه پزشکی شرکت کند.
کمکهای دولت کبک به کودکان معلول
کودکان معلول حرکتی و ذهنی میتوانند تحت پوشش کمکهای دولتی قرار بگیرند. هدف از این کمکها ارتقای سطح رفاه خانواده و ایجاد امکان بهبود و نیز فراهم کردن شرایط برای آموزش و نگهداری از کودکان کمتوان است. این کودکان میتوانند فرزندان بیولوژیکی یا فرزند خواندههای خانواده باشند.
تعریف معلولیت برای کودکان چنین است که کودک باید محدودیتهای معنیدار و قابل تشخیص در فعالیتهای عادی و روزمره خود داشته باشد و این شرایط دست کم باید به مدت یک سال تمام بدون تغییر یا بهبودی ادامه داشته باشد. کمک هزینهای که برای کودکان کمتوان در نظر گرفته شده است مقدار مشخصی است که صرف نظر از نوع معلولیت کودک همچنین میزان درآمد خانواده به آنها تعلق میگیرد. مقدار این کمک هزینه ۱۸۳ دلار در ماه است که علاوه بر کمک هزینههای دیگری که به کودکان پرداخت میشود در اختیار خانواده قرار میگیرد.
تشخیص معلولیت در کودکان نیز مانند بزرگسالان برعهده سازمان تامین اجتماعی است اما دامنه بسیار گستردهای از بیماریها حتی بیماریهای گوارشی مانند عدم تحمل گلوتن را در برمیگیرد. از دیگر مشکلاتی که کودکان را مجاز به استفاده از کمکهای دولتی میسازند عبارتند از:
بیماریهای متابولیکی، مشکلات سیستم ایمنی، مشکلات شنوایی و بینایی، مشکلات سیستم عصبی، مشکلات قلبی و تنفسی، بیماریهای کروموزومی، عقبماندگیهای ذهنی، تاخیر در رشد و مشکلات رفتاری، مشکلات گفتاری.
در کنار این کمکها افرادی که به نوعی با معلولیت درگیر هستند تحت شرایطی از معافیتهای مالیاتی هم برخوردار میشوند. افراد معلول در این زمینهها از معافیت برخوردار میشوند:
– مالیات مربوط به هزینههای پزشکی
– کمکهزینههای دریافتی به دلیل معلولیت
– معافیت از هزینه اضافی بیمه برای دارو
– کمکهزینه فرزندان
– معافیت از پرداخت هزینه برای بسیاری از کالاها و خدمات مانند پرستار تماموقت، دستگاه تایپ بریل و سایر وسایل کمکی برای نابینایان، آموزش زبان اشاره برای ناشنوایان و سایر وسایلی که برای بهبود رفاه معلولین و با توجه به نوع معلولیت آنها در اختیارشان قرار میگیرد؛
– بازپس گرفتن هزینههایی که برای بهبود شرایط زندگی فرد کمتوان صرف میشود مانند نصب بالابر در خانه یا صندلی چرخدار اتوماتیک یا دربازکن برقی؛
همچنین افراد معلول یا کسانی که از فرزند معلول نگهداری میکنند از معافیتهای مالیات بر درآمد نیز برخوردار میشوند که باید مورد ارزیابی قرارگرفته و براساس نوع معلولیت و میزان درآمد سالانه فرد مشخص شود.
این مطلب را میتوانید در این صفحات از نسخه دیجیتالی پرنیان شماره ۱۷ هم مطالعه کنید.