مرخصی والدین (زایمان) در کبک

نشاط تهرانی

از تاریخ اول ژانویه سال ۲۰۰۶ قانون جدید مرخصی والدین Régime québécois d’assurance parentale در استان کبک به تصویب رسید. طبق این قانون هر یک از والدینی که صاحب فرزند می‌‌‌‌‌‌شوند یا کودکی را به فرزندخواندگی قبول می‌‌‌‌‌‌کنند از حق مرخصی والدین استفاده می‌‌‌‌‌‌کنند (چون این مرخصی شامل پدران هم می‌‌‌‌‌‌شود ترجیح دادیم از آن به عنوان مرخصی والدین نام ببریم‌‌‌‌‌‌.) یعنی تا سقف ۵۲ هفته می‌‌‌‌‌‌توانند ضمن ترک کار، حقوق خود را دریافت کنند. البته شروع مرخصی باید حتما بعد از تولد نوزاد یا بعد از مسجل شدن فرزندخواندگی باشد. خانم‌‌‌‌‌‌های باردار می‌‌‌‌‌‌توانند تا ۱۸ هفته قبل از تولد نوزاد از مرخصی استفاده کنند اما این مرخصی بدون حقوق خواهد بود. این مرخصی شامل تمام کسانی که تابع قانون کار هستند خواهد شد. چه افراد خوداشتغال و چه افراد کارمند؛ چه کارمندان تمام‌وقت و چه کارمندان نیمه‌وقت.

باید توجه داشت در این قانون فرض بر این است که پدر، مادر یا هر دو قرار است در دوران مرخصی از نوزاد خود مراقبت کنند و به طور کلی این برنامه برای حمایت از خانواده‌‌‌‌‌‌ها و حفظ سلامت جسمی و روانی کودک و والدین است به همین دلیل والدین قانونا مجاز نیستند ضمن استفاده از این برنامه به کار دیگری مشغول شوند، درآمدی داشته باشند و یا کودک را به مهدکودک بسپرند و از یارانه‌‌‌‌‌‌های دولتی برای مهدکودک استفاده کنند. اگر این نکات رعایت نشود حتی سال‌‌‌‌‌‌ها بعد از این دوران، اگر به هر شکلی دولت متوجه این امر شود تمام وجه پرداختی را به اضافه هزینه‌‌‌‌‌‌های دیگر، جریمه و سود مبلغ پرداخت شده را از فرد بازپس خواهد گرفت.

اگر فردی بخواهد در دوران استفاده از مرخصی به طور موقت کار کند و حقوقی دریافت کند باید مراتب را در اسرع وقت به اطلاع QPIP برساند. اگر این اقدام به سرعت انجام گیرد امکان دارد که QPIP پرداخت حقوق مرخصی والدین را به طور موقت و تا زمانی که والد یا والدین به کار مشغول هستند معلق کند و بعد از این که دست از کار کشیدند دوباره پرداخت را از سر گیرد.

نوشتار زیر در مورد مرخصی والدین برای کارمندان است و در شماره بعدی نشریه پرنیان از مرخصی والدین برای افراد خوداشتغال خواهیم گفت.

شرایط استفاده از این مرخصی

کسانی که شرایط استفاده از مرخصی والدین را دارا هستند عبارتند از:

والدینی که به تازگی صاحب فرزند شده‌‌‌‌‌‌اند یا کودکی را به فرزندخواندگی پذیرفته‌‌‌‌‌‌اند؛
در تاریخ شروع استفاده از حق مرخصی والدین، شهروند کبک هستند؛
بعد از تولد فرزند کار را ترک کرده‌‌‌‌‌‌اند یا با کاهشی دست کم ۴۰ درصدی در میزان درآمد خود مواجه شده‌‌‌‌‌‌اند؛
در دوران اشتغال بیمه‌‌‌‌‌‌ای معادل ۲۰۰۰ دلار دریافت کرده‌‌‌‌‌‌اند (صرف نظر از سابقه کار)؛

لازم به ذکر است کسانی که تمام‌وقت کار می‌کنند و از حداقل دستمزد برخوردار هستند در طول ۵۲ هفته به این حد نصاب خواهند رسید اما برای کسانی که به صورت نیمه‌وقت کار می‌‌‌‌‌‌کنند جدول‌های خاصی وجود دارد که باید بسته به تعداد ساعت کار، شرایط و نوع کار و سایر عوامل تحقق این شرط بررسی شود.

هر یک از والدین باید فرم‌‌‌‌‌‌های مربوط را جداگانه پر کنند و برای سازمان کار و امور اجتماعی یا Ministère de l’emploi et de la Solidarité sociale بفرستند. والدین باید توجه داشته باشند تا برای ثبت پرونده به موقع اقدام کنند. هرچند زودترین زمانی که والدین می‌‌‌‌‌‌توانند برای دریافت مرخصی اقدام کنند همان هفته‌‌‌‌‌‌ای است که انتظار به دنیا آمدن فرزند خود را دارند و نه قبل از آن تاریخ. اگر اقدام برای دریافت مرخصی به موقع صورت نگیرد ممکن است والدین بخشی از مرخصی را از دست بدهند. شروع پرداخت‌‌‌‌‌‌ها و تصمیم‌گیری در مورد پرونده افراد متقاضی حدود ۱۴ روز کاری بعد از دریافت مدارک و فرم‌‌‌‌‌‌های درخواست خواهد بود.

در کل دو نوع برنامه برای مرخصی والدین وجود دارد که برنامه پایه (میزان دریافت کمتر و مدت زمان طولانی‌تر) و برنامه ویژه (میزان دریافت بیشتر و مدت زمان کمتر) نام گرفته است. در هر یک از این برنامه‌‌‌‌‌ها میزان حقوق دریافتی در طول مرخصی و نیز تعداد هفته‌‌‌‌‌‌هایی که مرخصی به والیدن تعلق خواهد گرفت متفاوت است. والدین باید به نوع برنامه‌‌‌‌‌‌ای که انتخاب می‌‌‌‌‌‌کنند دقت کافی داشته باشند چون بعد از به جریان افتادن پرونده دیگر امکان تغییر وجود ندارد. از این رو به والدین توصیه می‌‌‌‌‌‌شود قبل از اقدام برای مرخصی با مراجعه به وبسایت سازمان www.rqap.gouv.qc.ca و در صورت لزوم صحبت تلفنی یا حضوری با مشاورین سازمان، مناسب‌‌‌‌‌‌ترین برنامه را برای خود انتخاب کنند.

مقدار حقوق پرداختی در طول مرخصی والدین بر چه اساس مشخص می‌‌‌‌‌‌شود؟

سابقه کار یا طول مدتی که فرد به طور رسمی شاغل بوده و حق بیمه‌‌‌‌‌‌های مختلف را پرداخت کرده‌‌‌‌‌‌است؛
درآمد؛
نوع برنامه‌‌‌‌‌‌ای که والد یا والدین برای مرخصی انتخاب می‌‌‌‌‌‌کنند؛
پرداخت ویژه خانواده‌‌‌‌‌‌های کم‌درآمد یعنی خانواده‌‌‌‌‌‌هایی که کمتر از ۲۵۹۲۱ دلار در سال دریافت می‌‌‌‌‌‌کنند؛
در وب سایت QPIP نرم‌افزار ویژه‌‌‌‌‌‌ای برای محاسبه تقریبی حقوق دریافتی در طول مرخصی والدین وجود دارد که افراد می‌توانند برای تخمین میزان دریافتی حود از آن استفاده کنند.

انواع برنامه‌های مرخصی والدین

مرخصی مادر Maternity تنها برای مادر و بعد از زایمان است. مدت آن بین ۱۵ تا ۱۸ هفته (بسته به نوع برنامه) و مقدار آن بین ۷۰ تا ۷۵ درصد حقوق دریافتی شخص در نظر گرفته شده است.

مرخصی پدر Paternity تنها برای پدر بیولوژیکی فرزند است. مدت آن بین ۳ تا ۵ هفته و مقدار آن بین ۷۰ تا ۷۵ درصد حقوق دریافتی فرد می‌باشد.

مرخصی والدین Parental که می‌‌‌‌‌‌تواند به هر نسبت دلخواه بین پدر و مادر بیولوژیکی تقسیم شود؛ مدت آن ۲۵ تا ۳۷ هفته است و مقدار آن بین ۵۵ تا ۷۵ درصد حقوق دریافتی والدین می‌‌‌‌‌‌باشد.

مرخصی فرزندخواندگی Adoption که بین ۲۸ تا ۳۷ هفته است و می‌‌‌‌‌‌تواند بین پدرخوانده و مادرخوانده به نسبت دلخواه تقسیم شود و میزان آن بین ۵۵ تا ۷۵ درصد حقوق دریافتی والدین است.

نحوه پرداخت به این شکل است که پس از ارسال فرم‌‌‌‌‌‌ها برای QPIP این سازمان وجه مورد درخواست را به شکل چک یا به صورت واریز مستقیم به حساب متقاضی پرداخت می‌‌‌‌‌‌کند. میزان پرداخت براساس اطلاعات و مدارک ارائه شده توسط متقاضی تعیین می‌‌‌‌‌‌شود و واریز وجه یا ارسال چک بلافاصله صورت می‌‌‌‌‌‌گیرد. اما در صورتی‌که اطلاعات ارائه شده در فرم‌‌‌‌‌‌های تقاضا درست نبوده باشد و میزان پرداخت از آنچه باید بیشتر باشد QPIP بلافاصله تغییرات مورد نظر را اعمال می‌کند و وجوه پرداخت شده که بیش از مقدار واقعی بوده را مسترد می‌‌‌‌‌‌کند. اگر متقاضی قادر نباشد مدارک تکمیلی و درخواست شده از طرف QPIP را ارائه کند (مدارکی مانند گواهی تولد و شناسنامه کودک) پرداخت وجوه بلافاصله متوقف شده و تمام مبلغ پرداخت شده به متقاضی از وی بازپس گرفته می‌شود.

معمولا کارمند و کارفرما قبل از پرکردن فرم‌‌‌‌‌‌ها و تصمیم‌گیری برای انتخاب برنامه مرخصی باید با هم به توافق‌‌‌‌‌‌های لازم رسیده باشند. اگر کارمند و کارفرما نتوانند بر سر مدت زمان مرخصی و شرایط آن به توافق برسند باید با مشاورین QPIP تماس بگیرند واختلاف نظرها را حل کنند.

چند نکته قانونی…

در پایان مرخصی (چه با حقوق و چه بدون حقوق) کارفرما موظف است کارمند را بر سر کار خود و در همان رده شغلی قبلی و با حقوق و مزایای گذشته برگرداند.
اگر پست مورد نظر به دلایلی دیگر موجود نباشد کارفرما موظف است شرایطی مشابه با شرایط کاری قبلی برای کارمند خود ایجاد کند.
اگر کارمندی که در مرخصی والدین به سر می‌‌‌‌‌‌برد بخواهد زودتر از زمان تعیین شده به سر کار خود برگردد باید مراتب را سه هفته قبل از تاریخ مورد نظر به کارفرما به صورت کتبی اطلاع دهد.
اگر کارمندی در تاریخ مقرر به سرکار خود برنگردد این به معنی ترک کار تلقی شده و از حقوق خود محروم خواهد شد.
مرخصی والدین تاثیری بر مرخصی عادی سالیانه که شامل کارمندان می‌‌‌‌‌‌شود نخواهد داشت و شخص به خاطر استفاده از مرخصی والدین مرخصی عادی خود را از دست نخواهد داد.

برای مطالعه این متن در نسخه دیجیتالی پرنیان شماره ۱۹، این صفحات را ببینید.