نکاتی درباره RRSP و شیوه‌های مصرف آن

ماه‌های ژانویه و فوریه و به‌ویژه این دومی برای بسیاری از کانادایی‌ها توام با عبارتی آشناست RRSP. اما آیا واقعا به همان اندازه که خود واژه به گوش ما آشنا و مانوس شده با مفهوم و معنای آن، میزان اهمیتش و چگونگی بهره‌گیری از منافع آن هم آشنایی داریم؟ در این صفحات تلاش شده تا اطلاعات اولیه در مورد این بحث به مخاطب ارائه شود تا تصویری روشن‌تر از یکی از ابزارهای مالی مفید برای بهبود بخشیدن به مالیات و پس‌انداز برای آینده داشته باشند.

RRSP چیست؟

حساب پس‌انداز بازنشستگی ثبت شده Registered Retirement Savings Plan که به اختصار RRSP خوانده می‌شود همان‌طور که از عنوانش پیداست یک نوع حساب پس‌انداز شخصی است که دولت فدرال کانادا آن را ثبت کرده و به دارنده حساب امکان می‌دهد با رعایت ضوابط قانونی، مبالغی را برای دوران بازنشستگی خود پس‌انداز کند بدون اینکه نیاز باشد هر سال برای سود حاصله از این حساب مالیات بپردازد. ‌مهم‌ترین شرط پرداخت به این حساب داشتن درآمد است.

در واقع این حساب علاوه بر پس‌انداز برای بازنشستگی، به دو طریق مستقیم به دارنده خود کمک مالی می‌رساند: اول، چون مبلغی که هر سال با این عنوان به حساب پس‌انداز می‌رود قابل کسر مالیاتی tax deductible است، دارنده حساب مالیات کمتری باید به دولت بپردازد و دوم، سودی که از طریق این حساب به دارنده آن می‌رسد (و در داخل حساب ذخیره می‌شود) مشمول پرداخت مالیات نمی‌شود و از این نظر با بقیه حساب‌های سرمایه‌گذاری و پس‌انداز (منهای TFSA) تفاوت دارد.

Tax Deductible بودن چیست و در اینجا چه اهمیتی دارد؟

شاید ارزش مورد اول یعنی tax deductible بودن برای برخی مخاطبان چندان محسوس نباشد. کسانی‌که در کانادا به طریقی درآمد income کسب می‌کنند (حال چه به صورت دریافت حقوق یا کار برای خود یا کار در خانه یا دریافت اجاره یا کسب سود بانکی…) باید در پایان سال مالی خود (که برای اشخاص، پایان سال میلادی است) بر اساس میزان درآمد کسب شده و جداولی که ادارات مالیات دولت فدرال و دولت‌های استانی تنظیم کرده‌اند مالیات بپردازند. اکثر این محاسبات هم به صورت پله‌ای است یعنی تا سقف مشخصی از درآمد، افراد معاف از مالیات هستند و پس از آن تا سقف مشخصی، درصدی مالیات می‌دهند و بعدا اگر درآمدشان بیشتر از آن سقف بود برای درآمد اضافه، درصد بیشتری مالیات پرداخت می‌کنند و همین‌طور الی آخر.

حال بفرض اگر کسی ۷۵ هزار دلار درآمد داشته باشد و بر اساس درآمد سال‌های گذشته‌اش اداره مالیات به او اجازه دهد که تا سقف ۱۵ هزار دلار به حساب RRSP خود منتقل کند، مالیات بر درآمد این فرد نه برای ۷۵ هزار دلار بلکه برای ۶۰ هزار دلار محاسبه می‌شود که هم به دلیل کاهش خود عدد، مالیات کمتری می‌شود و هم به دلیل قرار گرفتن در یک پله پایین‌تر (البته بسته به استان محل زندگی، شرایط متفاوت است) باز میزان مالیاتش کمتر می‌شود.

در درازمدت و مثلا بعد از بالای ۲۵ سال پرداخت به این شیوه، پرداخت‌کننده هم از محل صرفه‌جویی عظیمی که از عدم پرداخت مالیات اضافه برایش حاصل شده و هم به دلیل حفظ اندوخته‌اش به عنوان پس‌انداز برای فردا و هم به دلیل سودی که به این پس‌انداز تعلق گرفته (و دولت از این سود هم مالیاتی دریافت نکرده) با یک رقم قابل توجه از پس‌انداز برای فردا روبروست که می‌تواند بر اساس مقررات خاصی از آن برداشت کند.

البته باید توجه داشت که حساب‌های RRSP انواع گوناگونی دارند و بسته به شرایط متغیر اقتصادی و نوع ریسک‌پذیری حساب، یک میزان اندوخته مشخص ممکن است در حساب‌های مختلف و دورانی طولانی، درآمدهای بسیار متفاوتی را نتیجه دهد. همان‌طور که گفته شد، RRSP یک حساب شخصی است و به همین دلیل انتخاب نوع حساب و موسسه مالی مناسب در میزان سوددهی آن اهمیت دارد.

آیا RRSP فقط به صورت حساب پس‌انداز ساده است؟

خیر، انواع گوناگونی اعم از حساب‌های پس‌انداز saving، سبد سهام mutual funds، حساب‌های سرمایه‌گذاری تضمین‌شده GICs و سایر ابزارهای مالی و سرمایه‌ای از قبیل bonds و equities می‌توانند به عنوان RRSP استفاده شوند مشروط به اینکه رجیستر شده باشند. در این مورد باید در هر موسسه مالی از قبیل بانک یا موسسات اعتباری یا شرکت‌های بیمه و نظایر آنها از کسی که دارای مجوز ارائه خدمات در زمینه RRSP باشد سوال کنید تا دریابید چه نوع حساب‌هایی موجود است و هر یک چه شرایطی دارند.

چه کسی باید RRSP داشته باشد؟

هر کسی که کار می‌کند، در کشور کانادا مالیات می‌پردازد و دوست دارد که دوران بازنشستگی مطمئنی در پیش رو داشته باشد، باید به داشتن RRSP فکر کند. این‌ هم چند دلیل:

کسانی که در مدت اشتغال یا خوداشتغالی‌اشان درآمد کسب می‌کنند، می‌توانند با پس‌انداز بخشی از درآمد خود تحت عنوان RRSP برای آینده، میزان مالیات سالانه‌ خود را کاهش دهند.
برای افرادی که از طرف محل کار خود بیمه بازنشستگی دارند، باز هم داشتن RRSP سبب می‌شود تا در دوران بازنشستگی برای تامین نیازهای خود شرایط بهتری داشته باشند؛ برای آن عده نیز که از بیمه بازنشستگی محل کار برخوردار نیستند،‌ داشتن RRSP در واقع اساس سرمایه‌گذاری برای تامین نیازهای دوران بازنشستگی است.
برای زوج‌های مزدوجی که یکی از آنها بیش از دیگری درآمد دارد هم داشتن RRSP مشترک همسران یا Spousal RRSP می‌تواند از میزان مالیات پرداختی بکاهد. در دوران بازنشستگی و به هنگام برداشت موجودی حساب RRSP با استفاده از استراتژی تقسیم درآمد یا Income-splitting می‌توان از میزان مالیات کلی که به این حساب تعلق می‌گیرد کاست.
اگر در نظر دارید که اولین خانه خود را بخرید یا به ادامه تحصیل علاقه‌مند هستید،‌ می‌توانید در حساب RRSP خود پول بگذارید و سپس از موجودی این حساب به عنوان منبعی برای سرمایه‌گذاری خود استفاده کنید.
اگر پیش‌بینی می‌کنید که به دلایل مختلف مثل مرخصی زایمان، تغییر شغل یا وقفه در اشتغال میزان درآمدتان دستخوش تغییر شود، همیشه موجودی پس‌انداز شده در یک حساب RRSP برای شما قابل استفاده خواهد بود.

انواع RRSP

موجودی حساب RRSP می‌تواند فقط به نام یک نفر یا به نام همسر باشد. بسته به زمانی که در نظر دارید تا موجودی ‌RRSP خود را مصرف کنید و انتخاب شما از میان انواع سرمایه‌گذاری‌هایی که بیشتر می‌پسندید و با آنها راحت‌تر هستید،‌ به شما داشتن حساب RRSP معمولی یا نوع Self-directed را پیشنهاد می‌شود.

حساب RRSP فردی

رایج‌ترین نوع RRSP حسابی است که به نام یک نفر ثبت شده است. سرمایه‌گذاری‌های این حساب و مزایای مالیاتی ناشی از افتتاح آن به فرد صاحب حساب تعلق می‌یابد.

محدودیت واریز پول به حساب RRSP

شما می‌توانید تا تاریخ ۳۱ دسامبر سالی که در آن ۷۱ ساله می‌شوید به حساب RRSP خود پول واریز کنید. ارقام جدول زیر محدودیت‌ها و مهلت‌های سالانه را نشان می‌دهد.

حداکثر مجاز میزان واریز به حساب RRSP

سال	حد مجاز واریز به حساب
۲۰۰۹	۲۱ هزار دلار
۲۰۱۰	۲۲ هزار دلار
۲۰۱۱	۲۲ هزار و ۴۵۰ دلار
۲۰۱۲	۲۲ هزار و ۹۷۰ دار
۲۰۱۳	۲۳ هزار و ۸۲۰ دلار

میزان مجاز واریز پول به حساب RRSP در هر سال یکی از مقادیر زیر است که کمتر از بقیه باشد:

۱۸ درصد از درآمد به دست‌آمده در سال قبل،‌ یا
حداکثر میزان مجاز واریز پول برای سال مالی، یا
میزان باقیمانده مجاز بعد از کسر مقداری که کمپانی برای RRSP در وجه شما پس‌انداز نموده است.

درآمدها عبارتند از دستمزد یا حقوق، نفقه دریافتی و درآمد حاصل از اجاره اما مواردی چون درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری را شامل نمی‌شوند.

می‌توانید میزان دقیق پس‌انداز مجاز RRSP خود را در برگه Notice of Assessment که اداره مالیات کانادا یا همان Canada Revenue Agency بعد از بررسی مالیات سال قبل شما برایتان ارسال کرده ببینید. بدین ترتیب برای استفاده از RRSP برای سال ۲۰۱۳، رقم محاسبه شده بر اساس درآمد سال ۲۰۱۲ شما ملاک است و همین‌طور الی آخر.

بیمه بازنشستگی شرکت‌ها یا طرح به اشتراک‌گذاری سود معوق

به عنوان کسی که از بیمه‌های بازنشستگی ازطرف شرکت محل کار خود برخوردار هستید یا از مزایای طرح‌های به اشتراک‌گذاری سود معوق استفاده می‌کنید، باید هر مبلغی که به حساب ‌RRSP خود واریز می‌کنید از کل ارزش اعتبار بیمه بازنشستگی که در یک سال کسب کرده‌اید کسر شود.

به این مقدار انطباق بازنشستگیpension adjustment یا به اختصار PA می‌گویند که در برگه T4 که از کارفرمای خود دریافت می‌کنید در مورد آن توضیح داده شده است.

مهلت سالانه واریز پول به حساب RRSP

برای این‌که بتوانید در یک سال مالی مشخص از مزایای مالیاتی واریز پول به حساب RRSP خود استفاده کنید، می‌توانید در هر موقع از سال که بخواهید به حساب خود پول واریز کنید، یا تا ۶۰ روز اول از سال بعد. بدین ترتیب مثلا کسی که می‌خواهد از مزایای مالیاتی RRSP برای سال ۲۰۱۳ استفاده کند می‌توانسته در تمام سال ۲۰۱۳ و یا تا سوم ماه مارچ (چون فوریه ۲۰۱۴، ۲۸ روزه است) ۲۰۱۴ پول به حساب RRSPخود واریز کند.

یک عامل و مشاور (ایجنت) در موسسه مالی چگونه در انتخاب حساب RRSP به شما کمک می‌کند؟

انتخاب حساب RRSP به پارامترهای مختلفی از جمله سن، شغل، درآمد، روحیات شخصی و میزان خطرپذیری، انتظارات از حساب و نظایر اینها بستگی دارد. معمولا در موسسات معتبر مالی نرم‌افزارهای ویژه این کار برای کمک به مشاوران مالی طراحی و تعبیه شده و این افراد با گفتگو با متقاضی و تکمیل چندین پرسش‌نامه گزینه‌هایی را به متقاضی پیشنهاد می‌دهند تا از میان آنها بهترین مورد را به تشخیص خود برگزیند. معمولا انتخاب‌ها که بیشتر از میان انواع mutual funds است بسته به میزان ریسک‌پذیری افراد از شرایط ریسک پایین-سود کم-بازپرداخت سریع‌تر تا ریسک خیلی بالا- احتمال سود بسیار- زمان بازپرداخت طولانی‌تر در نوسان است. همچنین اینکه افراد احیانا بخواهند چه ترکیبی از انواع سهام‌های بین‌المللی یا امریکایی یا کانادایی را در پروفایل خود داشته باشند می‌تواند در این انتخاب‌ها تاثیر داشته باشد. البته معمولا در این مرحله هم بسیاری از متقاضیان نظر مشاور را بر نظر خود مقدم می‌دانند به همین دلیل انتخاب مشاور آگاه، امین و مورد وثوق می‌تواند دردسرهای این مرحله را کم کند.

این اقدامات معمولا تنها در زمان افتتاح حساب انجام می‌شود و اگر تغییرات خاصی در وضعیت متقاضی حساب پدید نیاید، در سال‌های بعد عمدتا فقط در مورد میزانی که فرد قصد خرید دارد مذاکره می‌شود.

شیوه‌های پرداخت به حساب RRSP؟

شما می‌توانید همه مبلغی را که برای پس‌انداز در حساب RRSP در نظر دارید (و حداکثر آن در برگه Notice of assessment سال قبل از سوی اداره مالیات کانادا درج شده) در یک زمان و یکجا پرداخت نمایید و یا اینکه بهتر است پرداخت مورد نظر را به صورت یک جدول منظم زمانی (هفتگی، دوهفتگی یا ماهانه) انجام دهید تا فشار کمتری به شما وارد شود و سود تدریجی هم (متناسب با رقمی که پس‌انداز می‌کنید) عاید حساب‌تان بشود. لزومی ندارد که این پرداخت منظم عدد خیلی زیادی باشد و مثلا می‌توانید از ۵۰ دلار در ماه آغاز کنید و اگر برای‌تان امکان داشت بعدا (یا در سال بعد) این رقم را افزایش دهید. بعد در ماه ژانویه و یا فوریه که زمان ارزیابی وضعیت مالی، دریافت T4 و محاسبه اولیه مالیات است می‌توانید مانده رقمی را که مجاز به پرداخت به حساب RRSP خود برای کارهای مالیاتی هستید یکجا پرداخت کنید.

آیا می‌توان برای پرداخت RRSP وام گرفت؟

آری، از آنجا که ممکن است افراد در دو ماه اول سال برای تکمیل سقف RRSP قابل خرید دچار کمبود نقدینگی باشند، بسیاری از موسسات مالی و اعتباری به مشتریانی که در آنها حساب RRSP بازکرده‌اند برای تامین این وجه وام با سود بسیار کم می‌دهند تا افراد بتوانند از این فرصت استفاده کنند و بعد در طی سال آن را بازپرداخت کنند. توجه داشته باشید که تهیه این وام در صورتی منطقی است که شما بتوانید اقساط آن را (چه بسا هر چه سریع‌تر) پرداخت کنید و مشمول دیرکرد و جریمه نشوند. همچنین این پرداخت نباید شما را از خرید RRSP سال آینده به دلیل بازپرداخت اقساط این یکی بازدارد وگرنه ممکن است اقدامی منطقی و به‌صرفه نباشد. بهتر است قبل از انجام این کار با یک مشاور مالی خبره و معتمد مشورت کنید.

آیا باید همه سقف RRSP را خریداری کرد؟

عموم مشاوران مالی به شما توصیه می‌کنند که به اندازه مورد نیاز و در حد بهینه RRSP تهیه کنید. مثلا اگر شما می‌توانید ۱۰ هزار دلار RRSP تهیه کنید اما با تهیه ۵۰۰۰ دلار RRSP و کسر آن از درآمد، رقم درآمدی شما به پایین‌تر از میزانی که باید مالیات پرداخت کنید می‌رسد لزوما خرید همه RRSP تا حداکثر سقف مجاز یک کار اقتصادی نیست و شاید بهتر باشد از ابزارهای مالی دیگری استفاده کنید که سودآوری بیشتری برای شما داشته باشند. در این مورد دریافت مشاوره از افراد امین و متخصص راه‌گشاست. توجه داشته باشید که بخش استفاده نشده RRSP امسال به سال بعد منتقل می‌شود و شما فرصت بهره‌گیری از آن را در سال آینده که چه بسا برای فعالیت‌های مالیاتی شما بسیار ضروری‌تر خواهد بود است، دارید.

استفاده از موجودی RRSP

اولین دلیل برای واریز پول به حساب RRSP تامین منبع مالی قابل استفاده‌ای برای دوران بازنشستگی است. البته این کار مزایای مالیاتی هم برای شما به دنبال خواهد داشت.

اگر حساب spousal RRSP دارید، مزایای بالقوه این حساب برای شما بیشتر هم می‌شود. در طول سال مالی همزمان دو حساب را برای رسیدن به زمان بازنشستگی پر می‌کنید. علاوه بر این استراتژی تقسیم درآمد یا همان income-splitting در طول دوران بازنشستگی کاهش میزان مالیات شما را در پی خواهد داشت.

این هم از دیگر مزایای حساب RRSP:

برنامه خرید خانه:

برنامه خرید خانه به شما این امکان را می‌دهد که برای خرید نخستین خانه خود از حساب RRSP اتان برداشت کنید.

شما و همسرتان می‌توانید مجموعه تا سقف ۲۵ هزار دلار برای خرید خانه اول از حساب‌‌های خود برداشت کنید.
این پول قبل از برداشت باید حداقل برای مدت ۹۰ روز در حساب RRSP بوده باشد.
بعد از گذشت دو سال از زمان برداشت این پول، هر ساله حداقل یک پانزدهم مبلغ برداشت‌شده باید به حساب بازگردانده شود.
ارائه قرارداد امضاشده خرید خانه الزامی است.
تنها یک بار می‌توانید از این امتیاز استفاده کنید.

در این باره پیشتر در شماره ۱۳ پرنیان به تفصیل توضیح داده‌ایم.

برنامه تحصیل مادام‌العمر:

برنامه تحصیل مادام‌العمر به شما این امکان را می‌دهد که از موجودی حساب RRSP برای پرداخت هزینه‌های تحصیل خود استفاده کنید. بعضی از موارد مهم در این برنامه عبارتند از:

در هر سال تحصیلی می‌توانید از حساب خود تا ۱۰ هزار دلار برای تحصیل تمام‌وقت یا تحصیلات بعد از دیپلم برداشت کنید.
دانشجو می‌تواند خود شما یا همسرتان باشد اما فرزندانتان نمی‌توانند از این پول استفاده کنند.
اگر دانشجو دارای شرایط خاص ناتوانی یا ازکارافتادگی باشد، می‌تواند برای دوره‌های نیمه‌وقت هم از این امکان استفاده کند.
مجموع رقم برداشتی از حساب RRSP می‌تواند ۲۰ هزار دلار باشد و حداکثر زمان این برداشت نیز چهار سال مداوم است.
به مبلغ برداشت‌شده مالیات برداشت از حساب تعلق نمی‌گیرد.
حداکثر در مدت ۱۰ سال و هر سال حداقل ۱۰ درصد از رقم برداشت‌شده باید به حساب RRSP بازگردانده شود.

برداشت در موارد اضطراری

شما می‌توانید از موجودی RRSP خود در موارد اضطراری هم استفاده کنید. البته در این موارد باید برای مقدار برداشتی مالیات پرداخت کنید و این کار بر موجودی دوران بازنشستگی‌اتان هم تاثیر خواهد گذاشت. هر مقدار برداشت از حساب RRSP در هر سال به منزله درآمد در آن سال است که باید در ازای آن مالیات پرداخت شود و هر زمان که شما مبلغی از حسابتان برداشت کنید پیشاپیش باید مالیات آن را بپردازید.

در زمان بازنشستگی چه خواهد شد؟

شما تا سالی که در آن به ۷۱ سالگی می‌رسید می‌توانید در حساب RRSP خود سرمایه‌گذاری کنید و پس از آن قانونا مجاز به این کار نیستید و باید در این سال تکلیف این حساب را روشن کنید یعنی یا مبلغ آن را دریافت کنید یا به حساب RRIF خود منتقل کنید. این حساب برای این است تا بتوانید از ذخیره گردآمده در حساب RRSP خود به شکلی منطقی و باصرفه برای برنامه‌های زندگی و اهداف مالیاتی، پول برداشت کنید.

توجه داشته باشید که برای پرداخت آخرین مبلغ به حساب RRSP خود تنها تا آخرین روز ماه دسامبر سالی که در آن ۷۱ ساله می‌شوید فرصت دارید و نمی‌توانید از فرصت ۶۰ روزه سال بعد از آن استفاده کنید. البته اگر هنوز از ظرفیت RRSP شما چیزی مانده و همسر شما به ۷۱ سالگی نرسیده می‌توانید این ظرفیت را به وی منتقل کنید.

در پایان…

این توضیحات مقدماتی برای آشنایی اجمالی شما با موضوع ارائه شده است. برای تهیه RRSP حتما از خدمات افراد مطلع، صاحب صلاحیت و معتمد استفاده کنید.