علی مختاری
خوشحالم که بار دیگر این امکان را دارم که به عنوان مدیر مسوول نشریهی الکترونیک پرنیان چند سطری بنویسم. پرنیان بعد از وقفهای نه چندان کوتاه به همت سردبیر جدید آقای مصطفی مختاری بار دیگر در دسترس علاقمندان است. جا دارد قبل از هر چیز از زحمات چند ساله دوست عزیزم آقای مجید بسطامی تشکر کنم که پرنیان را بنیاد نهاد و سالها در زمینهی تولید و نشر پرنیان همت گماشت. برای سردبیر جدید نیز که از قضا سالها درگیر تولید پرنیان بوده است، در موقعیت جدید آرزوی موفقیت دارم. پرنیان الکترونیک در تلاش خواهد بود که به طور منظم بر صفحهی تلفن، کامپیوتر و یا تبلت شما دیده شود.
در روزها و هفتههای گذشته اتفاقات زیادی افتاده است. اتفاقات خوب و بد بسیار. در ماه اکتبر گذشته شاهد پیروزی قاطع حزب لیبرال در صحنهی سیاسی کانادا بودیم. اتفاقی بسیار میمون برای ایران و ایرانیان. آقای جاستین ترودو، مردی جوان که به نظر میرسد به ارزشهای دموکراتیک پایبند است، با مهاجرین سر سازگاری دارد؛ از آن مهمتر، طرحهای بزرگی برای تعامل درست با جهان و آیندهی بهتر کشورش دارد. او جایگزین استفان هارپر محافظهکار شد که به نظر میرسید مأموریت داشت تا ماهیت چند فرهنگی، مهاجرپذیر و ارزشمدار کانادا را دگرگون کند و تا حدودی هم موفق شد.
هارپر از مهاجر جماعت جز از نوع سفید اروپایی آن دل خوشی نداشت و هر چه در توان داشت برای آزار مهاجرین به کار گرفت؛ از تغییرات گسترده و انقباضی در حوزهی مهاجرت تا سختتر کردن هر چه بیشتر مقررات جاری. شاهکار او لایحهی سی ۲۴ بود که عملاً نوعی شهروند درجهی دو تعریف میکرد. هارپر به دلیل نامعلومی، دشمنی ویژهای نیز با ایران و ایرانیان داشت. تحریمهای سخت علیه ایران و ایرانیان که بیشتر با هدف آزار ایرانیان مقیم کانادا طراحی شده بود، از جمله اقدامات هارپر و تیم او بود. اگر هارپر بار دیگر در صحنهی قدرت ظاهر میشد بعید به نظر میرسد که کانادا میتوانست به عنوان کشوری مناسب برای زندگی ایرانیتباران در صدر لیست باقی بماند.
سیاستهای انقباضی هارپر در حوزهی مهاجرت، عملاً در آیندهی نزدیک، اقتصاد کانادا و نیز بازار نیروی کار این کشور را با مشکل جدی روبهرو میکرد. کانادا سالانه نیاز به ۳۰۰ هزار مهاجر دارد و با سیاستی که هارپر در پیش گرفته بود، اندک اندک تعداد بسیار کمتر از این امکان مهاجرت مییافتند.
به نظر میرسد با رفتن هارپر و تیم همکار او از صحنهی سیاست کانادا، در حوزهی مهاجرت شاهد تحولاتی باشیم. تحولاتی منطقی که از یک سو نیازهای بازار کار کانادا و از سوی دیگر، حقوق مهاجرین را تأمین میکند. آقای ترودو در این زمینه قولهای مساعدی داده است و با توجه به پیشینهی رفتاری لیبرالها، برآورده شدن این قولها در آیندهی نزدیک انتظار میرود. از سوی دیگر، شنیدهها حاکی است که قانون سی ۲۴ یا همان قانون جدید شهروندی که از سوی محافظهکاران تصویب و اجرا شد، لغو میشود.
به نظر میرسد آقای ترودو باید یکی دو سال را تنها صرف رفع و رجوع اقدامات نسنجیدهی هارپر کند. رییس دولتی که تولید آمارهای دروغین و تلاش برای فریب مردم از عادات روزانهاش شده بود.
آنچه به اختصار اشاره کردم، تنها در حوزهی مهاجرت بود. در حوزهی سیاست خارجی، تفاوت سیاستهای لیبرالها و محافظهکاران از این هم بیشتر است. هارپر در هر نقطهای از جهان، در درگیریهای بینالمللی نقش داشت؛ آن هم نه برای تأمین منافع کانادا، که به دنبال نفع اقتصادی شرکتهای نفتی حامی او و نفع سیاسی اسراییل. چنان که به نظر میرسد بزرگترین دلیل روگردانی مردم کانادا از وی، همین سیاست خارجی غیر اصولی و تغییر چهرهی بینالمللی کانادا بوده باشد. کاناداییها نشان دادند که میخواهند نام کشورشان یادآور صلح و دوستی و اعتدال باشد و از افراطگرایی گریزانند.
در میانهی فضای انتخاباتی کانادا، بحران آوارگان سوری جدیتر شد و سیل آوارگان به سمت اروپا آمدند. پذیرش و یا عدم پذیرش آنان در کانادا، خود به موضوع انتخاباتی داغی تبدیل شد که در مقطعی به زیان محافظهکاران عمل کرد. آقای ترودو قول داد تا پایان سال ۲۵۰۰۰ آوارهی سوری را در کانادا بپذیرد و اکنون که این سطور نوشته میشوند، سخت مشغول به تحقق رساندن این وعده است. در این میان، اتفاقات اروپا و حملهی تروریستی داعش در پاریس و طرح این موضوع که برخی از تروریستهای داعشی در میان آوارگان به اروپا آمدهاند، بحثهای داغی را در کانادا به راه انداخته است.
عدهای بر آنند که به دلیل وجود این احتمال و تهدید امنیتی ناشی از آن، باید دست نگه داشت و از قبول این تعداد آواره چشم پوشید و در مقابل، عدهای بر آنند که میتوان در همین زمان کم هم، همهی جوانب را در نظر گرفت و از تروریست نبودن آوارگانی که به کانادا میآیند، اطمینان حاصل کرد. بحثها همچنان داغاند، ولی ترودو بر انجام کار مصمم است. اصرار او بر انجام وعدهای که داده، با رعایت جوانب امنیتی البته تحسین برانگیز است و نشان از این دارد که او با مردمش صادق است.