چگونه از بدهی عایدی کسب کنیم

مالی و اقتصادی — 22 ژانویه 2012

چهار درس برای استفاده بهینه از بدهی – دو درس اول

نشریه MoneySense/برگردان نادیا غیوری

[مقدمه بحث که حکم لید را دارد و باید به گونه‌ای از درس‌های اصلی جدا شود]

لغت بدهی می‌تواند احساساتی منفی را در فرد زنده کند. فکر کردن به صورت‌حساب‌های پرداخت نشده، بهره بدهی‌ها که با سرعت روی هم انباشته و حجمشان زیاد می‌شود و مارپیچ مالی‌ای که نمی‌توان آن را کنترل کرد. اما بدهی شیطان نیست و اگر بتوانید کنترل بدهی‌هایتان را در اختیار داشته باشید، حتی همین بدهی می‌تواند ابزاری مهم برای فراهم آمدن هر چه سریع‌تر سرمایه آینده شما باشد.

به مبحث جدید ما با عنوان استفاده بهینه از بدهی خوش آمدید که قرار است دومین مجموعه از روش‌های درست مدیریت بدهی باشد. در چهار درسی که در ادامه خواهیم خواند، توضیح خواهیم داد که Leverage (به وامی گفته می‌شود که به منظور خرید چیزی که بر ارزش آن افزوده خواهد شد، صرف شود- م) چیست و شما چطور می‌توانید با استفاده بجا از پول‌های دیگران به رویاهای مالی خودتان جامه عمل بپوشانید. خواهیم دید که چگونه می‌توان با استفاده از وام top-up یا تکمیلی، میزان پس‌انداز RRSP را افزایش داد و بیشترین بهره را از امکان معافیت مالیاتی برد. بهترین راه‌های قرض گرفتن برای خرید خانه رویایی‌اتان را با هم مرور می‌کنیم و بالاخره سه دام بزرگ بدهی را که باید از گرفتار شدن در آنها احتراز کنید به شما معرفی می‌کنیم تا با دانستن آنها همیشه مطمئن باشید که اوضاع در کنترل شماست.

اگر این درس‌ها را با دقت و جدیت مطالعه کنید، درخواهید یافت که چگونه باید از بدهی خوب برای افزایش سرمایه‌اتان استفاده کنید. برای مطالعه بیشتر می‌توانید به وب‌سایت debtuniversity.ca هم سر بزنید و در آزمونی که برایتان در نظر گرفته‌ایم شرکت کنید تا ببینید چقدر خوب درس‌هایتان را فراگرفته‌اید.

درس اول: leverage چیست و چطور می‌توانید از آن استفاده ببرید؟

اگر تا امروز از جایی وام گرفته‌اید، پس باید به شما تبریک گفت چون خوب توانسته‌اید از امکانی به نام Leverage استفاده کنید. در حقیقت، اغلب ما نخستین تجربه استفاده از leverage را زمانی داریم که برای خرید نخستین خانه خود از وام استفاده می‌کنیم. البته این امکان هم هست که این وام نخستین وامی نباشد که گرفته‌اید اما احتمالا اولین وامی بوده که صرف خرید چیزی شده که قیمت آن به مرور زمان می‌تواند افزایش یابد. همین نکته است که این وام را به leverage تبدیل می‌کند: خواهید دید که حتی بعد از پرداختن بهره وامتان و در صورت بالا رفتن قیمت خانه، شما همچنان از این خرید سود کرده‌اید.

البته استفاده از leverage فقط به خریدن خانه محدود نمی‌شود. هر وقت وامی بگیرید و از آن برای خرید چیزی استفاده کنید که احتمال افزایش قیمت آن وجود دارد، حالا این خرید سرمایه‌گذاری باشد، سهام باشد، ملک باشد یا حتی یک بیزینس کوچک، به هر حال شما در واقع از امکانی به نام leverage استفاده کرده‌اید. اگر از leverage به درستی استفاه شود، این وام به جای این که میزان بدهی‌‌های شما را افزایش دهد، به زیاد شدن حجم سرمایه شما در طول زمان کمک خواهد نمود.

نحوه کار leverage از طریق بزرگ‌تر کردن میزان سود مالی شماست. یک مثال ساده می‌زنیم: فرض کنیم شما خودتان ۵۰ هزار دلار دارید که می‌خواهید با آن خانه بخرید. این پول برای خرید خانه‌ای که دوست دارید کافی نیست پس ۲۵۰ هزار دلار وام می‌گیرید و حالا می‌توانید یک خانه ۳۰۰ هزار دلاری بخرید.

حالا اگر ارزش خانه شما طی ۱۰ سال آینده ۳۳ درصد بالا برود، ارزش خانه‌اتان ۴۰۰ هزار دلار خواهد شد که در ازای ۳۰۰ هزار دلاری که شما پرداخت کرده‌اید، پول بدی نیست. اما بگذارید حالا نگاه دقیق‌تری بیندازیم به میزان واقعی پولی که شما برای خرید خانه صرف کرده بودید. پولی که شما شخصا برای خرید خانه گذاشتید،۵۰ هزار دلار بوده و حالا با ۱۰۰ هزار دلار سود از آن خانه بیرون آمده‌اید. بنابر این شما رسما پولتان را دو برابر کرده‌اید. به یمن وجود leverage، حاصل افزایش قیمت ۳۳ درصدی خانه برای شما برابر بوده با افزایش ۱۰۰ درصدی پولی که شخصا برای خرید آن صرف کرده بودید.(البته باید به خاطر داشته باشید که در این مثال نمی‌توان کل ۱۰۰ هزار دلار را سود خالص فرض کرد زیرا باید میزان بهره وام و همه هزینه‌های نقل و انتقال خرید یا فروش خانه را، که کم هم نیستند، از آن کم کنید. اینجا قصد ما فقط این بود که متوجه نحوه کار leverage بشوید.)

اما از سوی دیگر گرفتن وام برای خرید یک ماشین نو leverage نیست چون هیچ‌وقت این امکان را نخواهید داشت که ماشینتان را گران‌تر از آنچه ‌که خریده‌اید بفروشید. برای این‌که یک وام در حکم leverage برای شما عمل کند باید چیزی بخرید که با گذشت زمان بر قیمتش اضافه شود.

پس دقت داشته باشید: استفاده از leverage می‌تواند میزان ریسک کار شما را هم بیشتر کند. این عامل علاوه بر این‌که می‌تواند سود شما را بیشتر کند، می‌تواند میزان زیان شما را هم افزایش دهد. چطور؟ فرض کنید که مثلا قیمت خانه شما به جای این‌که بالا برود، از ۳۰۰ هزار دلار به ۲۵۰ هزار دلار کاهش پیدا کند. اگر همان موقع آن را بفروشید، همچنان باید وام ۲۵۰ هزار دلاری خود را بپردازید و به این ترتیب کل ۵۰ هزار دلار پولی را که خودتان برای خرید خانه گذاشته‌اید از دست خواهید داد. علاوه بر این باید بهره وامتان را هم بدهید. در این مورد، یک کاهش ۱۷ درصدی در ارزش خانه شما، به زیان ۱۰۰ درصدی شما در میزان پولتان منجر شده است. آقای ال فت، یک برنامه ریز مالی در شهر واترلوی استان انتاریو، درباره چنین موقعیتی می‌گوید: «این یک بدبیاری کامل است. شاید مجبور شوید برای پیدا کردن پول نقد، خیلی سریع بقیه دارایی‌های خود را به پول تبدیل کنید. تازه بدتر این‌که ممکن است در این شرایط همه چیزتان را از دست بدهید.»

برای همین است که می‌گوییم باید با دقت و احتیاط کامل از وام leverage استفاده کنید. در درس بعد به شما خواهیم گفت که چطور این کار را بکنید.

استفاده هوشمندانه از leverage

به وامی leverage گفته می‌شود که برای خرید چیزی که بر ارزش آن افزوده خواهد شد، از جمله سرمایه‌گذاری، سهام، ملک یا یک بیزینس کوچک، صرف شود. اگر این سرمایه‌گذاری خوب عمل کند، leverage می‌تواند بازگشت مالی را بیشتر کند و این افزایش ارزش حتی می‌تواند بهره‌ای را نیز که شما برای این وام پرداخته‌اید، جبران نماید.

وقتی به قصد سرمایه‌گذاری وامی می‌گیرید، مادامی که این سرمایه‌گذاری بتواند در قالب بهره یا سهم سود dividend ایجاد درآمد کند، معمولا هزینه‌های مرتبط قابل کسر از مالیات خواهد بود. این موضوع می‌تواند به شکل موثری بر میزان برگشت مالیاتی شما اضافه کند. توجه داشته باشید که اگر شما پولتان را در یک حساب رجیسترشده از جمله RRSP سرمایه‌گذاری کرده باشید، رقم بهره آن معاف از مالیات نیست. همین‌طور در استان کبک، میزان کسور مالیاتی استانی بسته به نوع سرمایه‌گذاری، محدود و قابل تعویق است.

کانادایی‌ها صاحب چه میزان از ارزش خانه خود هستند؟

مالکیت بر مبنای درصدی از ارزش خانه	درصد وام گیرندگان
مالکیت منفی	۲ درصد
۰ – ۴٫۹ درصد	۳ درصد
۵ تا ۹٫۹ درصد	۶ درصد
۱۰ تا ۱۹٫۹ درصد	۹ درصد
۲۰ درصد به بالا	۸۰ درصد

آیا وام گرفتن برای سرمایه‌گذاری در سهام عاقلانه است؟

استفاده ازleverage برای سرمایه‌گذاری در سهام، می‌تواند دارایی شما را افزایش دهد اما اگر این کار را درست انجام ندهید می‌تواند خطرناک هم باشد. این هم چند راهنمایی ساده در این زمینه:

نرخ بهره وامی که می‌گیرید چقدر است؟ کلا وامی که برای سرمایه‌گذاری می‌گیرید، هرچه بهره کمتری داشته باشد بهتر است. بالاترین نرخ بهره‌ای که هر کسی در این حالت باید بپردازد ۲ درصد است اما نرخ بهره پایه ۱ درصد بهتر است. اگر از وام equity مسکن استفاده می‌کنید بهتر است نرخ بهره آن ۱ درصد یا حتی پایین‌تر باشد.

انتظار چه میزان سود را می‌توانید داشته باشید؟ در اغلب موارد میزان سود سرمایه‌گذاری شما باید بیشتر از بهره وامتان باشد. پس وام گرفتن برای سرمایه‌گذاری در GIC فکر خوبی نیست. برای این منظور، Equityهای باثبات‌تر مثل سهام‌های blue-chip یا محافظه‌کارتر و یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای equity مناسب‌تر هستند.

چه مدت می‌خواهید این پول را به عنوان سرمایه‌گذاری نگه دارید؟ باید طوری برنامه‌ریزی کنید که حداقل پولتان را برای ۱۰ سال در همان وضعیت سرمایه‌گذاری نگه دارید. سود سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت در بازار قابل پیش‌بینی نیست. در درازمدت احتمال رشد سرمایه شما بیشتر است گرچه در هر حال برای این موضوع هم هیچ تضمینی وجود ندارد. آقای تالبوت استیونز، نویسنده کتاب Dispelling the Myths of Borrowing to Invest بر این باور است که در مجموع، خوب است که با افزایش مدت زمان سرمایه‌گذاری و کاهش میزان leverage، به افزایش سود کمک شود. در برخی موارد و مادامی که معافیت مالیاتی‌ای که شما با استفاده از کسر بهره از آن برخوردار می‌شوید به اندازه کافی بالا باشد، این مقدار حتی می‌تواند کمتر از نرخی باشد که شما بر اساس آن وام گرفته‌اید.

درس دوم: قرض گرفتن به منظور پس‌انداز بیشتر برای دوره بازنشستگی

پس‌انداز در حساب RRSP راه بسیار خوبی برای اندوختن سرمایه برای دوران بازنشستگی است زیرا می‌توانید پرداخت مالیات بر درآمد مبالغی را که در این حساب پس‌انداز می‌کنید، تا زمان برداشت پول از این حساب به تعویق بیندازید.

بهترین راه برای باز کردن یک حساب پس‌انداز RRSP این است که با پول نقد این کار را انجام دهید. به این طریق شما از بالاترین مقدار امتیاز معافیت مالیاتی بهره‌مند می‌شوید. اما از آنجایی که مزایای این حساب از نظر مالیاتی بسیار زیاد است، حتی گرفتن وام یا قرض برای سپرده‌گذاری در این حساب و با وجودی که با این کار مقدار بهره وام از میزان معافیت مالیاتی‌ای که نصیبتان می‌شود می‌کاهد- باز هم در بسیاری از موارد کار عاقلانه‌ای خواهد بود. این روش نمونه‌ای است برای شما از استفاده همزمان از leverage و نیز معافیت مالیاتی به منظور سرعت بخشیدن به روند کسب سرمایه. می‌گوییم leverage زیرا در درازمدت بر ارزش سرمایه موجود در حساب RRSP شما افزوده خواهد شد و در عین حال شما از مزایای یک معافیت مالیاتی منحصر به‌فرد برای پول موجود در این حساب نیز بهره‌مند شده‌اید.

شما به شیوه‌های مختلفی می‌توانید پولی را که در نظر دارید در حساب RRSP بگذارید، به صورت وام یا قرض تهیه کنید. رایج‌ترین آنها وام top-up یا تکمیل حساب RRSP است. این وام یک وام کوتاه‌مدت است که از طرف بانک شما به شما داده می‌شود تا بتوانید تا حداکثر میزان ممکن در یک‌سال را در حساب RRSP خود پس‌انداز کنید. برای مثال اعداد و ارقامی را که در پی می‌آید در نظر بگیرید: فرض کنیم شما می‌توانید در یک سال تا سقف ۱۸ هزار دلار در حساب RRSP خود پس‌انداز کنید اما فقط ۵ هزار دلار پول نقد اندوخته دارید. استفاده از یک وام تکمیلی به میزان ۱۳ هزار دلار به شما این فرصت را می‌دهد که از حداکثر امکان پس‌انداز در حساب RRSP خود برای آن سال استفاده کنید و اگر شما از نظر درآمدی در رده افرادی باشید که بالاترین مالیات به آنها تعلق می‌گیرد، همین موضوع می‌تواند تا ۶ هزار دلار معافیت مالیاتی برایتان به دنبال داشته باشد. آن وقت شما می‌توانید همان شش هزار دلار را بردارید و اقدام به پرداخت بخش زیادی از بدهی ۱۳ هزار دلاری خود کنید و به این ترتیب فقط ۷ هزار دلار دیگر برای بازپرداخت تا ماه مارچ سال آینده برایتان باقی خواهد ماند.

آقای جیسن هیت، مشاور برنامه‌ریزی مالی شرکت خدمات مالی E.E.S در شهر مارکهام استان انتاریو در این‌باره می‌گوید: «به نظر من استفاده از وام تکمیلی RRSP کار عاقلانه‌ای است. اما من بیشتر به وام‌هایی تمایل دارم که برای پرداختشان یک مهلت محدود مثلا مدتی یک‌ساله در نظر گرفته شده باشد زیرا اگر خود را درگیر وام‌های چندساله کنید ممکن است به شرایطی دچار شوید که در آن پول زیادی را از دست بدهید.»

باید در سال‌هایی به سراغ وام تکمیلی برای RRSP بروید که در آنها درآمدتان به طرز غیرمنتظره‌ای بالا بوده، یا زمانی که فکر می‌کنید نتیجه و بازگشت مالی سرمایه‌گذاری‌اتان بسیار بیشتر از بهره‌ای خواهد بود که باید بپردازید و یا این که با خود قرار گذاشته‌اید که در آینده‌ای بسیار دور این پول را از بانک خارج کنید و بنابراین زمان زیادی برای افزایش سرمایه بصورت مرکب وجود خواهد داشت. از سوی دیگر گرفتن این نوع از وام‌ها وقتی که شما در سنین شصت سالگی باشید، چندان معنا ندارد. آقای ال فت، برنامه‌ریز مالی اهل واترلو که پیش‌تر نیز از وی نام بردیم، در این‌باره می‌گوید: «من با گرفتن وام تکمیل RRSP در این سنین مشکل دارم. در این سال‌ها شما خیلی به زمان بازنشستگی نزدیک شده‌اید و بسته به محدوده مالیاتی‌‌ای که در زمان بازنشستگی در آن قرار می‌گیرید، داشتن مبلغ بیشتر در حساب RRSP می‌تواند باعث کاهش میزان Guaranteed Income supplement یا مکمل تضمینی درآمد و یا دیگر مزایای دولتی که به شما تعلق می‌گیرد شود. لازم است که در این زمینه با احتیاط گام بردارید.»

ادامه دارد…

بازی با اعداد

اگر ۱۰ هزار دلار قرض بگیرید تا آن را در حساب RRSP خود پس‌انداز کنید، بهره آن برای شما در یک سال کمی بیش از ۲۰۰ دلار خواهد شد. حتی با وجود این که نمی‌توانید نرخ بهره وام RRSP را از میزان مالیاتتان کم کنید، در بسیاری از موارد گرفتن وام یا قرض‌ برای تکمیل حساب RRSP کار عاقلانه‌ای است. بر اساس رده مالیاتی‌ای که شما در آن قرار می‌گیرید، آن ۱۰ هزار دلار اضافی در RRSP می‌تواند باعث بازگشت مالیاتی در حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۵ هزار دلار برای شما باشد.