Page 10 - Parnian Magazine - Volume 36 - Iranian Immigrants Monthly
P. 10
پدیدهی اوقات فراغت و مهاجرت
پردیس عامری
بـرای کار» .شـاید ایـن مفهـوم زندگـی را بتـوان همـان اوقـات پدیــدهی «اوقــات فراغــت» از مباحــث مهــم در مطالعــات
آســایش ،تفریــح و فراغــت تعبیــر کــرد. اجتماعــی و فرهنگــی ســا لهای اخیــر اســت و بــا توجــه
بــه رو ششناســ یهای مطالعاتــی اخیــر ،چــه در حوزههــای
تحلیــل و بررســی برنامههــای اوقــات فراغــت جوامــع مختلــف مطالعـات پدیدارشناسـانه کـه بـه هسـتی پدیدههـای اجتماعـی،
م یتوانـد بـا تمرکـز بـر تحـولات ایـن برنام ههـا ،دگرگون یهـای خــرده فرهن گهــا و انــواع ســب کهای زندگــی م یپردازنــد
و چــه در مردمنگار یهــا کــه بــه نگاشــتن عــادات مردمــان،
فرهنگـی و ارزشـی جوامـع را بنمایانـد. اقـوام و ملـل مختلـف میپردازنـد ،محـور توجـه شـده اسـت .از
در میــان مهاجــران کــه قطعــ ًا بــا تغییــر محــل ســکونت ،بــا موضوعـات مهـم در بررسـی ایـن پدیـده در تمـام جوامـع ،جوانان
فرهنگــی جدیــد روبــهرو م یشــوند کــه هویــت شــخصی و خانوادههـا هسـتند .ایـن کـه بـا توجـه بـه بسـترهای خـاص
اولیــ هی آنهــا در آن شــکل نگرفتــه ،انتخــاب ابــزار و ملزومــات اجتماعـی و فرهنگـی و پیـش زمینـهی نگـرش افـراد و هویـت
مطلــوب بــرای گــذران اوقــات فراغــت حائــز اهمیــت اســت. ملــی و اجتماعــی ،چــه امــوری را م یتــوان بــه عنــوان اوقــات
چنانچــه از طبقــ هی ثروتمنــد باشــند ،امکانــات و فرص تهــای فراغــت آنهــا فــرض کــرد کــه هــم دارای جذابیــت و پویایــی
بیشــتری بــرای شــرکت در فعالی تهــای متنــوع ســرگر مکننده و هــم دارای معیارهــای آگاهیبخشــی و شــکوفایی انســانی در
ماننــد کلا سهــای هنــری ،ورز شهــای مختلــف ،گرد شهــا و سـنین مختلـف و خانوادههـای متفـاوت باشـد ،امـری اسـت کـه
مسـافر تها را خواهنـد داشـت و میتواننـد متناسـب بـا فرهنـگ سیاســتگزاران ســرزمینهای مختلــف را بــه خــود مشــغول
خـود از میـان آنهـا گزینـش و برنامهریـزی کننـد .امـا در طبقـات کــرده اســت .در ایــن میــان آنچــه کــه از منظــر مهاجــرت و
متوسـط مهاجریـن کـه اجبـار دارنـد بـر فعالی تهـای کـم هزینـه زندگـی مهاجــران بــا تأکیــد بــر ایرانیانــی کــه بــه کشـورهای
و در دسـترس تمرکـز کننـد ،شـاید امـکان انتخـاب نـوع گـذران دیگــر مهاجــرت میکننــد ،واقعیــت موجــود تلقــی م یشــود،
اوقـات فراغـت خـود را آن گونـه نداشـته باشـند کـه متناسـب بـا م یتوانــد زمین هســاز گزینــش فعالی تهــای ویــژه بــرای آنهــا
نگـرش و فرهنـگ خانـوده و هویـت ایرانـی مـا اسـت .در ایـن
حالـت ،یکـی از رخدادهـای مهمـی کـه بـه ویـژه در سـالهای بــه عنــوان گــذران اوقــات فراغتشــان باشــد.
اخیـر رایـج شـده اسـت ،ورود نوجوانـان و جوا نهـا بـه فضـای در ایــن بــاره نظری ههــا و رویکردهــای متفاوتــی هــم وجــود
مجـازی بـه منزلـ هی محلـی بـرای گـذران اوقـات فراغـت اسـت. دارنـد .در یـک تعریـف اجمالـی جامع هشـناختی ،اوقـات فراغـت
اکثــر خانوادههــا و والدیــن چنــدان بــه اهمیــت مصــرف پدیـدهای برسـاخته از شـرایط اجتماعـی ـ فرهنگـی اسـت کـه
منفعلانــ هی ابزارهــا و منابــع مــدرن توجهــی ندارنــد و تصــور در مقابـل فعالی تهـای طاقتفرسـا بـا هـدف بـه آسـایش و بـه
آنهــا شــاید ایــن باشــد کــه همیــن کافــی اســت کــه در کنــار آرامــش رســیدن انســا نها شــکل میگیــرد و بــا شــخصیت،
هــم هســتند و فرزنــدان در فضــای خانــه بــه ســر میبرنــد و فضـای فرهنگـی ،سـاختار خانوادگـی و فضـای اجتماعـی افـراد
وارد محیطــی نشــدهاند کــه آنــان ســالم نم یداننــد .امــا ماننــد پیونــد م یخــورد .ایــن پدیــده هــم از فرهنــگ جامعــه رن گ
تمـام پدیدههـای اجتماعـی ،فضـای مجـازی بسـته بـه نحـوهی میگیــرد و هــم در نهایــت نحــوه و نــوع مبــادرت بــه آن،
اســتفاده ،میتوانــد کارکردهــای نامطلوبــی هــم داشــته باشــد و بــر فرهنــگ جامعــه تأثیــر م یگــذارد .تفــاوت گــذران اوقــات
در صــورت فراهــم نشــدن زیرســاخت مناســب ،گــذران اوقــات فراغــت در ســنین ،طبقــات مختلــف اجتماعــی و فرهنگــی،
فراغـت در ایـن فضـا منجـر بـه آسـیبهای فـردی و خانوادگـی مذاهـب مختلـف و جنسـیتهای مختلـف ،امـری قابـل بررسـی
خواهـد شـد .پـس امـروزه بـه والدیـن خصوصـ ًا توصیـه میشـود و مشــاهده اســت و البتــه م یتــوان گفــت ایــن تفاو تهــا در
کـه راضـی نباشـند کـه فرزندانشـان در فضـای مجـازی اوقـات رویارویــی بــا جوامــع جدیــد و ناآشــنا ،بــرای مهاجــران دارای
فراغـت خـود را میگذراننـد ،بلکـه تـاش کننـد تـا بـا نظـارت
صحیـح هـم از آسـی بهای احتمالـی ایـن امـر جلوگیـری کننـد و تأثیـری چندیـن برابـر خواهـد بـود.
هـم بـه یـاد داشـته باشـند کـه نوجوانـان نبایـد بـه غـار انـزوای از قدیــم الأیــام اوقــات فراغــت از اهمیــت ویــژهای برخــوردار
خـود ،تنهـا مانـدن و در محیـط غیـر حقیقـی و مجـازی مانـدن بــوده اســت .بنــا بــه بــاور امروز یهــا هــم بســیار شــنیده
عــادت کننــد .بلکــه بایــد فضــای شــکوفایی و جنــب و جــوش میشـود کـه «انسـان کار میکنـد بـرای زندگـی و نـه زندگـی
10اجتماعـی -شمـاره - 36شهریور 1395