Page 10 - Parnian Magazine - Volume 36 - Iranian Immigrants Monthly
P. 10

‫پدیده‌ی اوقات فراغت و مهاجرت‬

                                                                                        ‫پردیس عامری‬

‫بـرای کار»‪ .‬شـاید ایـن مفهـوم زندگـی را بتـوان همـان اوقـات‬             ‫پدیــد‌هی «اوقــات فراغــت» از مباحــث مهــم در مطالعــات‬
                    ‫آســایش‪ ،‬تفریــح و فراغــت تعبیــر کــرد‪.‬‬           ‫اجتماعــی و فرهنگــی ســا ‌لهای اخیــر اســت و بــا توجــه‬
                                                                        ‫بــه رو ‌ششناســ ‌یهای مطالعاتــی اخیــر‪ ،‬چــه در حوز‌ههــای‬
‫تحلیــل و بررســی برنامه‌هــای اوقــات فراغــت جوامــع مختلــف‬          ‫مطالعـات پدیدارشناسـانه کـه بـه هسـتی پدید‌ههـای اجتماعـی‪،‬‬
‫م ‌یتوانـد بـا تمرکـز بـر تحـولات ایـن برنام ‌ههـا‪ ،‬دگرگون ‌یهـای‬       ‫خــرده فرهن ‌گهــا و انــواع ســب ‌کهای زندگــی م ‌یپردازنــد‬
                                                                        ‫و چــه در مردم‌نگار ‌یهــا کــه بــه نگاشــتن عــادات مردمــان‪،‬‬
                      ‫فرهنگـی و ارزشـی جوامـع را بنمایانـد‪.‬‬             ‫اقـوام و ملـل مختلـف می‌پردازنـد‪ ،‬محـور توجـه شـده اسـت‪ .‬از‬
‫در میــان مهاجــران کــه قطعــ ًا بــا تغییــر محــل ســکونت‪ ،‬بــا‬      ‫موضوعـات مهـم در بررسـی ایـن پدیـده در تمـام جوامـع‪ ،‬جوانان‬
‫فرهنگــی جدیــد روبــه‌رو م ‌یشــوند کــه هویــت شــخصی‬                 ‫و خانواد‌ههـا هسـتند‪ .‬ایـن کـه بـا توجـه بـه بسـترهای خـاص‬
‫اولیــ ‌هی آنهــا در آن شــکل نگرفتــه‪ ،‬انتخــاب ابــزار و ملزومــات‬    ‫اجتماعـی و فرهنگـی و پیـش زمینـه‌ی نگـرش افـراد و هویـت‬
‫مطلــوب بــرای گــذران اوقــات فراغــت حائــز اهمیــت اســت‪.‬‬            ‫ملــی و اجتماعــی‪ ،‬چــه امــوری را م ‌یتــوان بــه عنــوان اوقــات‬
‫چنانچــه از طبقــ ‌هی ثروتمنــد باشــند‪ ،‬امکانــات و فرص ‌تهــای‬        ‫فراغــت آنهــا فــرض کــرد کــه هــم دارای جذابیــت و پویایــی‬
‫بیشــتری بــرای شــرکت در فعالی ‌تهــای متنــوع ســرگر ‌مکننده‬          ‫و هــم دارای معیارهــای آگاهی‌بخشــی و شــکوفایی انســانی در‬
‫ماننــد کلا ‌سهــای هنــری‪ ،‬ورز ‌شهــای مختلــف‪ ،‬گرد ‌شهــا و‬           ‫سـنین مختلـف و خانواد‌ههـای متفـاوت باشـد‪ ،‬امـری اسـت کـه‬
‫مسـافر ‌تها را خواهنـد داشـت و می‌تواننـد متناسـب بـا فرهنـگ‬            ‫سیاســت‌گزاران ســرزمین‌های مختلــف را بــه خــود مشــغول‬
‫خـود از میـان آنهـا گزینـش و برنامه‌ریـزی کننـد‪ .‬امـا در طبقـات‬         ‫کــرده اســت‪ .‬در ایــن میــان آنچــه کــه از منظــر مهاجــرت و‬
‫متوسـط مهاجریـن کـه اجبـار دارنـد بـر فعالی ‌تهـای کـم هزینـه‬           ‫زندگـی مهاجــران بــا تأکیــد بــر ایرانیانــی کــه بــه کشـورهای‬
‫و در دسـترس تمرکـز کننـد‪ ،‬شـاید امـکان انتخـاب نـوع گـذران‬              ‫دیگــر مهاجــرت می‌کننــد‪ ،‬واقعیــت موجــود تلقــی م ‌یشــود‪،‬‬
‫اوقـات فراغـت خـود را آن گونـه نداشـته باشـند کـه متناسـب بـا‬           ‫م ‌یتوانــد زمین ‌هســاز گزینــش فعالی ‌تهــای ویــژه بــرای آنهــا‬
‫نگـرش و فرهنـگ خانـوده و هویـت ایرانـی مـا اسـت‪ .‬در ایـن‬
‫حالـت‪ ،‬یکـی از رخدادهـای مهمـی کـه بـه ویـژه در سـال‌های‬                             ‫بــه عنــوان گــذران اوقــات فراغت‌شــان باشــد‪.‬‬
‫اخیـر رایـج شـده اسـت‪ ،‬ورود نوجوانـان و جوا ‌نهـا بـه فضـای‬             ‫در ایــن بــاره نظری ‌ههــا و رویکردهــای متفاوتــی هــم وجــود‬
‫مجـازی بـه منزلـ ‌هی محلـی بـرای گـذران اوقـات فراغـت اسـت‪.‬‬             ‫دارنـد‪ .‬در یـک تعریـف اجمالـی جامع ‌هشـناختی‪ ،‬اوقـات فراغـت‬
‫اکثــر خانواده‌هــا و والدیــن چنــدان بــه اهمیــت مصــرف‬              ‫پدیـد‌های برسـاخته از شـرایط اجتماعـی ـ فرهنگـی اسـت کـه‬
‫منفعلانــ ‌هی ابزارهــا و منابــع مــدرن توجهــی ندارنــد و تصــور‬      ‫در مقابـل فعالی ‌تهـای طاقت‌فرسـا بـا هـدف بـه آسـایش و بـه‬
‫آنهــا شــاید ایــن باشــد کــه همیــن کافــی اســت کــه در کنــار‬      ‫آرامــش رســیدن انســا ‌نها شــکل می‌گیــرد و بــا شــخصیت‪،‬‬
‫هــم هســتند و فرزنــدان در فضــای خانــه بــه ســر می‌برنــد و‬         ‫فضـای فرهنگـی‪ ،‬سـاختار خانوادگـی و فضـای اجتماعـی افـراد‬
‫وارد محیطــی نشــده‌اند کــه آنــان ســالم نم ‌یداننــد‪ .‬امــا ماننــد‬  ‫پیونــد م ‌یخــورد‪ .‬ایــن پدیــده هــم از فرهنــگ جامعــه رن گ‬
‫تمـام پدید‌ههـای اجتماعـی‪ ،‬فضـای مجـازی بسـته بـه نحـوه‌ی‬               ‫می‌گیــرد و هــم در نهایــت نحــوه و نــوع مبــادرت بــه آن‪،‬‬
‫اســتفاده‪ ،‬می‌توانــد کارکردهــای نامطلوبــی هــم داشــته باشــد و‬      ‫بــر فرهنــگ جامعــه تأثیــر م ‌یگــذارد‪ .‬تفــاوت گــذران اوقــات‬
‫در صــورت فراهــم نشــدن زیرســاخت مناســب‪ ،‬گــذران اوقــات‬             ‫فراغــت در ســنین‪ ،‬طبقــات مختلــف اجتماعــی و فرهنگــی‪،‬‬
‫فراغـت در ایـن فضـا منجـر بـه آسـیب‌های فـردی و خانوادگـی‬               ‫مذاهـب مختلـف و جنسـیت‌های مختلـف‪ ،‬امـری قابـل بررسـی‬
‫خواهـد شـد‪ .‬پـس امـروزه بـه والدیـن خصوصـ ًا توصیـه می‌شـود‬             ‫و مشــاهده اســت و البتــه م ‌یتــوان گفــت ایــن تفاو ‌تهــا در‬
‫کـه راضـی نباشـند کـه فرزندان‌شـان در فضـای مجـازی اوقـات‬               ‫رویارویــی بــا جوامــع جدیــد و ناآشــنا‪ ،‬بــرای مهاجــران دارای‬
‫فراغـت خـود را می‌گذراننـد‪ ،‬بلکـه تـاش کننـد تـا بـا نظـارت‬
‫صحیـح هـم از آسـی ‌بهای احتمالـی ایـن امـر جلوگیـری کننـد و‬                                   ‫تأثیـری چندیـن برابـر خواهـد بـود‪.‬‬
‫هـم بـه یـاد داشـته باشـند کـه نوجوانـان نبایـد بـه غـار انـزوای‬        ‫از قدیــم الأیــام اوقــات فراغــت از اهمیــت ویــژ‌های برخــوردار‬
‫خـود‪ ،‬تنهـا مانـدن و در محیـط غیـر حقیقـی و مجـازی مانـدن‬               ‫بــوده اســت‪ .‬بنــا بــه بــاور امروز ‌یهــا هــم بســیار شــنیده‬
‫عــادت کننــد‪ .‬بلکــه بایــد فضــای شــکوفایی و جنــب و جــوش‬           ‫می‌شـود کـه «انسـان کار می‌کنـد بـرای زندگـی و نـه زندگـی‬

                                                                                          ‫‪ 10‬اجتماعـی‪ -‬شمـاره ‪ - 36‬شهریور ‪1395‬‬
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15